Covid-19 Pandemisinin Kadınların Meme, Serviks ve Kolorektal Kanser Tarama Programlarına Katılımlarına Etkisi ve Bunu Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi

Authors : Ferdane Koçoğlu, Özlem Aşcı, Semra Kocaöz

Pages : 1700-1708

Doi:10.37989/gumussagbil.1366422

View : 47 | Download : 36

Publication Date : 2024-12-25

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışma, Covid-19 pandemisinin kadınların meme, serviks ve kolorektal kanser tarama programlarına katılımlarına etkisi ve bunu etkileyen faktörlerin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Kesitsel tipteki bu çalışma, 30-70 yaş arası, ilkokul ve üstü eğitimi olan ve araştırmaya katılmaya gönüllü olan 409 kadın ile web tabanlı olarak gerçekleştirilmiştir. Tanımlayıcı özelliklere ve kanser tarama programlarına katılımlarına yönelik 20 sorudan oluşan bir anket formuyla veriler toplanmıştır. Çalışmanın verileri tanımlayıcı istatistikler, Mc Nemar testi ve Lojistik regresyon analizi ile değerlendirilmiştir. Çalışmaya katılan kadınların %24,2’si Covid-19 pandemisinde kanser tarama programlarına katılımda zorluk yaşamıştır. Kadınların programlara katılımı engelleyen faktörlerin başında “kanser tarama hizmetlerindeki aksama” (%37,3) ve “seyahat/sokağa çıkma kısıtlaması” (%34,3) yer almaktadır. Pandemi sürecinde kadınların %17’si pap-smear, %16,7’si klinik meme muayenesi, %15,8’i mamografi, %7,4’ü gaitada gizli kan ve %3,7’si kolonoskopi yaptırmıştır. Pandemi öncesinde bu oranlar sırasıyla, %35,4, %22,2, %31,2, %16,7 ve %3,7’dir. Kadınların kanser tarama programlarına katılım olasılığını, bireysel kanser öyküsünün varlığı ve Covid-19 ile ilgili yaşanan yoğun endişe artırırken, tarama testlerini yaptırmada zorluk yaşama ise azaltmaktadır. Pandemi kadınların kanser tarama programlarına katılımlarını olumsuz yönde etkilemiştir. Kadınların kanser tarama programlarına katılımlarının sürdürülebilmesi için pandemi gibi afetler esnasında sağlık hizmetlerinin sürdürülebilmesi ve devamlılığının sağlanmasına yönelik stratejik müdahalelerin önceden planlanması gerekmektedir.
Keywords : Covid-19, Kanser Taraması, Kolorektal Kanser, Meme Kanseri, Risk Faktörleri, Serviks kanseri