Kalkınmanın Finansmanında Yabancı Sermaye Hareketleri ve Dış Borç Büyüme İlişkisi: Türkiye Örneği

Authors : Mehmet Ragıp GÖRGÜN

Pages : 530-546

Doi:10.36362/gumus.703006

View : 13 | Download : 9

Publication Date : 2020-06-26

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmanın amacı; Türkiye için 1986-2018 döneminde sermaye hareketleri ve dış borcun büyüme üzerindeki etkisinin ekonometrik olarak incelenmesidir. Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerin en önemli problemlerinden biri büyüme için gerekli olan kaynakların, sermaye birikiminin ve iç tasarrufların yetersiz olmasıdır. Kalkınmanın ve büyümenin sağlanması için yeterli kaynağın bulunamaması halinde özellikle istihdam önemli bir sorun olarak ortaya çıkmaktadır. Bu nedenle gelişmekte olan ülkeler belli oranlarda büyümek zorundadırlar. Kalkınma için gerekli kaynaklar dış borç alınarak, doğrudan yabancı yatırımların ülkeye çekilmesi ve yabancı portföy yatırımları ile çözümlenebilir. Üretimi arttırmak için yatırım harcamaları yapıldıkça istihdam düzeyi yükselmekte, sermaye birikimi genişlemekte ve sonuç olarak milli gelir artmaktadır. Kalkınmanın sağlanmasında dış borçlar da, gelişmekte olan ülkeler için önemli bir kaynak olarak görülmektedir, Ancak burada önemli olan nokta dış borcun seviyesi ve bu borcun ne amaçla kullanılacağıdır. Çünkü, aşırı dış borçlanma büyümeyi olumsuz etkilemektedir. Analizlerde, ilk önce değişkenlerin durağanlığı Lee-Strazicich(2003) birim kök testi ile analiz edilmiştir. Bunu takiben sermaye hareketleri dış borç ve büyüme arasında uzun dönem ilişkisi olup olmadığı Maki (2012) eşbütünleşme testi ile analiz edilmiştir. Son olarak ise Stock ve Watson (1993), DOLS ile uzun dönem katsayıları tahmin edilmiştir. Analiz bulgularına göre doğrudan yabancı yatırımlar, dış borç ve büyümenin uzun dönemde beraber hareket ettikleri tespit edilmiştir. Uzun dönem katsayı tahmincisi sonuçlarına göre doğrudan yabancı yatırımların ekonomik büyümeyi pozitif etkilediği, portföy yatırımlarının ise ekonomik büyümeyi negatif etkilediği görülmüştür. Dış borçların ise ekonomik büyüme üzerinde etkisinin eşik değere kadar (%52), pozitif olduğu, buna karşın bu eşiğin aşılması halinde büyümeyi negatif etkilediği tespit edilmiştir.
Keywords : Kalkınmanın Finansmanı, İstihdam, Büyüme, Cari Açık, Enflasyon