Afrika Ülkelerinin Sosyo-Ekonomik Benzerlik Analizi

Authors : Mehmet GÜRBÜZ

Pages : 1086-1102

Doi:10.36362/gumus.1326661

View : 47 | Download : 94

Publication Date : 2023-10-09

Article Type : Research Paper

Abstract :Yeryüzünde var olan kıtalar ve ülkeler arası sosyo-ekonomik gelişmişlik farkını topoğrafik, iklimsel, ekonomik, sosyal, stratejik, tarihi vb. faktörler belirlemektedir. Sosyo-ekonomik gelişmişlik farkının fazla olduğu kıtalardan biri de Afrika’dır. Afrika kıtasında, coğrafi bakımdan birbirinden çok farklı alanlar içeren bölgeler vardır. Bu farklı iklim ve vejetasyon özellikleri, hem insan yaşamı hem de ekonomik gelişmeler üzerinde etkili olmaktadır. Bu nedenle Afrika, doğal özellikler kadar sosyo-ekonomik özellikler bakımından da diğer kıtalardan farklılıklar göstermektedir. Kıta, yaklaşık 1 milyar nüfusu ile dünya nüfusunun 1/7’sini barındırmaktadır. Kıtaya 11. yy.’da başlayan Avrupalı göçü, zaman içerisinde Afrika ülkelerini Avrupalı devletlerin sömürüsü haline getirmiş ve 1900’lü yılların başında Afrika’da hemen hemen bağımsız bir devlet kalmamıştır. II. Dünya Savaşı’ndan sonra Afrika’da çeşitli politik eğilimler ortaya çıkmış ve eski kolonilerin çoğu bağımsızlıklarını kazanmıştır. Bu çalışmanın amacı, Afrika ülkelerinin sosyo-ekonomik benzerlik analizini yapmaktır. Bu analiz için “hiyerarşik kümeleme analizi” adı verilen istatistik yöntemi uygulanmıştır. Kümelerin oluşmasını belirleyen mesafe ölçümünde “kareli öklid ve pearson yakınlık matrisi” kullanılmıştır. Ülkeler arasındaki benzerlik mesafesi “aglomeratif çizelge” ile de desteklenmiştir. Hiyerarşik kümeleme sonuçlarını göstermede ise “dendrogram” yöntemi tercih edilmiştir. Afrika ülkeleri arasındaki sosyo-ekonomik benzerlik kümeleri incelendiğinde; fiziki ve beşeri coğrafya özelliklerinin ve mekânsal yakınlığın ülkeler arasındaki benzerlik ve farklılıklarda etkili olduğu görülmektedir.
Keywords : Afrika ülkeleri, sosyo ekonomik benzerlik, hiyerarşik kümeleme analizi