SLAV BİRLİĞİNDEN BALKAN BİRLİĞİNE: 1866-1868 BİRİNCİ BALKAN İTTİFAKI VE RUS DIŞ POLİTİKASINDA BALKANLAR ÇIKMAZI

Authors : Özhan KAPICI

Pages : 77-119

View : 14 | Download : 10

Publication Date : 2015-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Rusya’nın 19. Yüzyıl Balkan ve Yakın Şark politikaları Türk tarih yazıcılığında genellikle Panslavizm ve Panortodoksizm kavramları minvalinden değerlendirilmektedir. Rusya’nın bir taraftan dış siyasetini daima Panslavizm yardımıyla şekillendirmeye çalıştığını söylemek zor olsa da diğer taraftan bilhassa savaş ve bunalım dönemlerinde toplumsal seferberliği etkin hâle getirmek için bu ideolojiyi kullanmaktan kaçınmadığı da âşikârdır. Bunu aklî bir diplomasinin gerekliliklerine göre kullanmaya gayret gösteren Rusya hariciyesi, Balkanlardaki Panslavist ve/veya Panortodoksist tutkuların yıkıcı sonuçlar doğurabileceği ve aslî amacına hizmet etmekten çıkabileceği durumlarda teskin edilmesi için de teşebbüste bulunmayı bilmiştir. Rusya, 1866-1868 Birinci Balkan ittifakı ve topyekûn bir Balkan ayaklanması sürecinde de nihayetinde teskin edici bir rol ifa etmeye gayret göstermiştir. Kırım Savaşı sonrasında Rusya hariciyesinde iki belirgin hizip teşekkül etmiştir. Rusya’nın Balkanlar ve Yakın Şark’ta daha aktif bir politika izlemesi gerektiğini düşünenler ile Avrupa devletler sisteminin kaideleri çerçevesinde daha rasyonel ve ılımlı bir diplomasi izlemesi gerektiğini düşünenler. Bu iki grup arasındaki görüş ayrılığı, Kırım Savaşı sonrasında Rus diplomasisine damgasını vurmuştur.
Keywords : Rusya, Balkan ittifakı, Gorçakov, Garaşanin, İgnatyev, Sırbistan