PATLAYICILAR İLE ATEŞLİ SİLAHLARIN KULLANIMINDAN KAYNAKLANAN KURŞUN VE BAKIR KİRLİLİĞİNİN GİDERİLMESİ

Authors : Hülya Koyuncu

Pages : 437-454

Doi:10.28956/gbd.1418922

View : 20 | Download : 26

Publication Date : 2024-11-29

Article Type : Research Paper

Abstract :Patlayıcı maddeler, askeri amaçlarla ve sivil mühendislik uygulamalarında yaygın olarak kullanılmaktadır. Birincil patlayıcılar, daha az duyarlı ikincil patlayıcıları ateşleyebilmek için fünye ya da primer karışımlarında kullanılan ve alev, darbe, elektrik kıvılcımı, sürtünme ya da ısı gibi küçük bir etkiyle bir patlama dalgası oluşturabilen patlayıcılardır. Kurşun azid (Pb(N3)2), fünyelerde ya da primer karışımlarda halen günümüzün en yaygın kullanılan birincil patlayıcıları arasında yer alır. Yüksek maliyetli gümüş azid (AgN3) ve yüksek hassasiyetli bakır azidler (CuN3 ve Cu(N3)2) ise özel uygulamalarda kullanılmaktadır. Ateşli silahlar ve patlayıcıların kullanımıyla hava, toprak, yer üstü ve yer altı sularında metal kirliliği oluşur. Üstelik sadece kullanımla değil, üretim, paketleme, nakliye ve depolama aşamalarında da patlayıcılar çevre kirliliğine neden olarak insan ve diğer canlıların sağlığı için tehdit oluşturur. Bu nedenle kurşun ve bakırın sulardan uzaklaştırılması, çevresel sürdürülebilirlik ve insan sağlığı için oldukça önemlidir. Bu çalışmada kurşun ve bakır iyonlarının sulu ortamdan uzaklaştırılması araştırılmıştır. Farklı sıcaklık ve başlangıç konsantrasyonlarında likenden üretilen aktif karbon kullanılarak adsorpsiyon yöntemiyle deneyler gerçekleştirilmiştir. Giderim yüzdesi 25 oC’de ve 20 ppm başlangıç konsantrasyonunda kurşun ve bakır iyonları için sırasıyla % 81,40 ve % 80,30 olarak hesaplanmıştır. Sıcaklık 45 oC’ye yükseltildiğinde uzaklaştırma verimi kurşun için % 92,55 ve bakır için % 91,20 olmuştur.
Keywords : Patlayıcı, kirlilik, kurşun, bakır, adsorpsiyon