İran İslam Devrimi ve Ulemanın Zaferi

Authors : Ahmet CÜLÜK

Pages : 87-103

View : 15 | Download : 16

Publication Date : 2018-06-01

Article Type : Research Paper

Abstract :İran İslam Devrimi, Ortadoğu’nun temel dinamikleri ve geleceği açısından önemli bir dönüm noktasıdır. Bu dönüm noktası 1979 yılında başlamış olsa da tarihsel altyapısı, Tütün İsyanı ve 1906 yılında ilan edilen meşrutiyete kadar uzanmaktadır. Meşrutiyetten itibaren 73 yıl boyunca siyasi hayatta rolünü ve etki alanını giderek arttıran ulema sınıfı, 1979 yılında bu süreci kendi açısından zaferle taçlandırmış ve İslam Devrimi vuku bulmuştur. Bu makalede, başlangıcında birçok kesimi içerisinde bulunduran devrim hareketinin İslam Devrimi’ne nasıl dönüştüğü ve Şia retoriğinin devrim üzerindeki etkisi ele alınmıştır. Bu doğrultuda devrim öncesi İran’ın genel özellikleri, Şia mezhebinin yapısı, devrime kadar bazı toplumsal hareketlerin ekonomik, ideolojik ve dini arka planı ile birlikte ulemanın tavrı incelenmiştir. Böylece İslam Devrimi’nde Şii ulemanın, Ayetullah Humeyni nezdinde liderliği ele almasının ve İslam Cumhuriyeti rejimini tesis etmesinin tarihsel, toplumsal, dinsel ve ideolojik arka planı sunulmuştur
Keywords : İran İslam Devrimi, Şia, Ulema, Ayetullah Humeyni, Velayet i Fakih