Yeni Türk Sinemasında Gayrimüslim Azınlıklar ve Göç: Bellek, Temsil ve Anlatı

Authors : Ayla Torun

Pages : 35-72

Doi:10.62156/habitus.1610355

View : 33 | Download : 36

Publication Date : 2025-03-21

Article Type : Review Paper

Abstract :Kurgusal bir gerçekliği aktaran sinema, aynı zamanda toplumsal yaşamı ve değişimleri yansıtma işlevi üstlenmektedir. Görüntü ve sesi kaydetme özelliğiyle toplumsal belleğin aktarımında önemli bir rol oynamaktadır. Cumhuriyet döneminde gayrimüslim azınlıkların Türkiye’den göç etmelerine yol açan olaylar ve yaptırımlar, 1990’lı yıllardan itibaren Türk sinemasında işlenmeye başlamıştır. Bu çalışma, Yeni Türk Sineması’nda gayrimüslim azınlıkların tarihsel gerçekliğe dayalı temsillerini inceleyerek, bu filmlerin toplumsal bellek oluşturmadaki rolünü araştırmaktadır. 1990 sonrasında ortak yapımların artışı ve yenilikçi anlatı biçimlerinin benimsenmesiyle, azınlıkların göç etmelerine neden olan tarihsel olayları konu alan filmler ve bu yapımlarda aidiyet, eve dönüş, yolculuk ve hatırlama temalarının ele alınışı incelenmektedir. Çalışma kapsamında, 1924 Türk-Yunan Nüfus Mübadelesi, Varlık Vergisi, 6-7 Eylül Olayları ve 1964 Sürgünü gibi tarihsel kırılmaların sinemadaki temsili ve azınlıkların görünürlüğüne olan etkisi değerlendirilmiştir. Yeni Türk Sineması’nda Mübadele eksenindeki eve dönüş teması ve gayrimüslimlerin temsiline odaklanan tarihsel dönem filmleri analiz edilerek, bu süreçlerin sinemaya yansıyışı ve toplumsal belleğe katkıları nitel araştırma tekniklerinden betimsel analiz yöntemiyle incelenmektedir. Azınlık temsillerinde, tarihsel süreçlerin sinema aracılığıyla toplumsal belleğe etkisinin incelenmesi literatüre özgün bir katkı sağlayacaktır. İnceleme, Yeni Türk Sineması döneminde gerçekleştirilen ortak yapımlar ve tarihsel dönem dramalarında gayrimüslim temsillerinin gerçekliğe uygun biçimde ele alındığını ortaya koymaktadır.
Keywords : Sinemada Azınlıklar, Rum Azınlıklar, Gayrimüslim Temsili, Yeni Türk Sineması, Tarihsel Dönem Dramaları, Göç, Eve Dönüş.