Anayasal Yargının Demokratik Meşruiyeti: Eleştiri ve Yanıtlar Üzerine Bir Değerlendirme

Authors : Kadir DEDE

Pages : 125-148

View : 25 | Download : 20

Publication Date : 2014-06-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Anayasa mahkemeleri, aldıkları iptal kararları ile güncel siyasete dair gelişmelere taraf olmakla eleştirilmektedir. Özellikle siyasal iktidarların parlamentonun iradesinin engellenmesi olarak nitelendirdikleri bu husus, Türkiye siyasetine özgü olmayıp genellik arz eder. Mahkemenin işleyiş biçiminin teorik eleştirisi ise demokratik açıdan meşru olmadığı vurgusunu içermektedir. Çalışmada bu noktadaki tartışmalar dört temel başlık / sorun alanı çerçevesinde ele alınacaktır. İlk olarak yargısal denetime demokrasi adına yöneltilen eleştiriler, özellikle demokrasinin nasıl anlamlandırıldığı temelinde incelenecek; anayasal yargının önem ve gerekliliğini vurgulayan fikirlerin eleştirilere verilen bir yanıt olarak demokrasi ile uyumlarını hangi çevrede dile getirdikleri değerlendirilecektir. İkinci olarak temel hak ve özgürlüklerin korunmasında anayasal yargının konumunun, demokratik meşruluğun bir kaynağı sayılıp sayılamayacağı üzerinde durulacaktır. Üçüncü tartışma, anayasal yargı da yorum olgusunun yerine dairdir. Burada yorum, siyasi otoritenin anayasaya riayet etmesi ile anayasa mahkemesine riayet etmesinin aynı anlama gelip gelmediği ve uygulamada anayasayı yazılı metnin mi yoksa yargıçların kararlarının mı vücuda getirdiği sorusunda önemli bir yer sahibidir. Son olarak ise demokratik meşruiyet tartışmalarının bir parçası olarak yüksek yargı mensuplarının göreve geliş biçimleri ele alınacaktır. Çalışma, süregelen tartışmalara dair nihai bir sonuç içermemekte hatta böylesi bir sonuca da ulaşılamayacağını savunmaktadır. Ancak konunun özellikle Türkiye’deki ele alınış biçimlerinin yüzeyselliği göz önüne alındığında, tartışmaların bundan sonraki seyrine dair belli öneri ve beklentiler taşımaktadır.
Keywords : Anayasa Mahkemesi, Demokrasi, Meşruiyet, İptal Kararı, Temel Haklar