Uluslararası Hukukta Deniz Haydutluğu ve Somali Açıklarındaki Deniz Haydutluğu ile Mücadele

Authors : Tacettin ÇALIK

Pages : 1-38

View : 24 | Download : 28

Publication Date : 2017-06-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Tarihsel süreçte, deniz haydutluğu farklı görünümlerde ortaya çıkmıştır. İlk aşamada, genellikle kendilerine ait gemilerle diğer gemilere saldıran deniz haydutları mürettebatı öldürerek gemilere ve gemideki mallara el koymuşlardır. Daha sonra deniz haydutları açık bir şekilde bir devletin tabiiyetine girerek savaşlarda düşman devletlere karşı savaşmışlar; barış zamanında ise düşman devlet gemilerine karşı deniz haydutluğu faaliyetlerini sürdürmüşlerdir. Bu şekilde, devletlerden aldıkları “izin belgeleri” ile faaliyet gösteren deniz haydutlarına “korsan” denilmiştir. Son aşamada ise, 1815 yılında kabul edilen Paris Beyannamesi ile deniz haydutlarının devletler tarafından savaşlarda kullanılması yasaklanmış. Bu tarihten itibaren devletler, deniz haydutlarını savaşlarda kullanmaktan vazgeçmişler; günümüz anlamındaki deniz haydutluğu faaliyetleri ise varlığını sürdürmüştür. Uluslararası ticaretin yaklaşık %90’lık bölümü denizler üzerinden gerçekleştirilmektedir2. Özellikle deniz ulaşımının temel güzergâhlarından birisi olan Aden Körfezi, ticari gemi trafiğinin yaklaşık %20’sini karşılamaktadır. 1990’lı yılların başında başlayıp, 2000’li yıllarda yoğunlaşan Somali açıklarındaki deniz haydutluğu faaliyetleri, en çok Aden Körfezi’nden geçen gemileri ve bu bölgede gerçekleşen deniz ticaretini etkilemiştir. Bu güzergâhlardan geçen ticaret gemilerine ve Somali’ye insani yardım taşıyan yardım gemilerine saldıran ve ele geçirdikleri gemilerdeki mürettebatı ve yolcuları rehin alan Somalili deniz haydutları, gemi sahiplerinden ve devletlerden mürettebatın ve geminin serbest bırakılması karşılığında yüksek miktarda fidye istemeye başlamışlardır. Bu durum uluslararası toplumu bu konuda tedbir almaya itmiştir.
Keywords : Deniz Haydutluğu, Korsanlık, Aden Körfezi, Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi, Denizde Seyir Güvenliği Sözleşmesi