TÜRK PATENT HUKUKU AÇISINDAN ÇALIŞAN BULUŞLARINDA HAK SAHİPLİĞİ VE ÇALIŞANIN BEDEL HAKKI

Authors : Hakan KOÇAK

Pages : 489-532

Doi:10.32957/hacettepehdf.623846

View : 14 | Download : 11

Publication Date : 2019-12-09

Article Type : Research Paper

Abstract :Patent isteme hakkı, kural olarak buluşu gerçekleştiren kişiye aittir. Ancak bu hakkın, kanunla bir başka kimseye tanınması veya buluş sahibi tarafından üçüncü kişilere devredilmesi mümkündür. Uluslararası hukukta, çalışanların gerçekleştirdiği buluşlara ilişkin patent isteme hakkının çalışana mı işverene mi ait olacağı konusunda yeknesak bir kural veya ilke bulunmamaktadır. Türk hukukunda belirli şartların bulunması halinde, buluşa yönelik patent isteme hakkına sahip olmak için işverene bir tercih hakkı tanınmıştır. Buna göre, çalışan bir buluş gerçekleştirdiğinde, bu durumu gecikmeksizin işverene bildirmekle yükümlüdür. Çalışanın buluşa ilişkin bildirim yükümlülüğünü yerine getirmesi üzerine işveren kanunda belirlenen süre içinde tercih hakkını kullanabilmektedir. İşverenin patent isteme hakkını elde etmesi halinde bedel ödeme yükümlülüğü doğmaktadır. 6769 sayılı Kanunda işverenin buluş üzerinde tam hak sahipliği talebinde bulunması halinde ödeyeceği bedele ilişkin birtakım ilkeler kabul edilmiştir. Bu ilkeler dikkate alınarak 29.09.2017 tarih ve 30195 sayılı Yönetmelik’te ödenecek bedele ilişkin ayrıntılı düzenlemeler öngörülmüştür. Kanunda belirtilmemesine rağmen Yönetmelikte ayrıca çalışana teşvik ödülü hakkı tanınmıştır. Bu makalede, Türk patent hukukunda çalışan buluşlarına ilişkin düzenlemeler ve 6769 sayılı Kanun ile 29.09.2017 tarih ve 30195 sayılı Yönetmelik’in çalışan buluşları hakkında getirdiği yenilikler incelenmektedir. Ayrıca, Yönetmelik’teki çalışanın bedel isteme hakkına, bildirim yükümlülüğüne ve teşvik ödülüne ilişkin düzenlemelerin 6769 sayılı Kanun’la uyumu değerlendirilmektedir.
Keywords : Çalışan Buluşu, Patent İsteme Hakkı, Bildirim Yükümlülüğü, Patent Bedeli, Teşvik Ödülü