PANDEMİLERLE MÜCADELE İÇİN ULUSLARARASI HUKUKTA “CEBRİ YARDIM”

Authors : Şahin Eray KIRDIM

Pages : 760-795

Doi:10.32957/hacettepehdf.781928

View : 22 | Download : 17

Publication Date : 2020-12-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışma, Güvenlik Konseyi’nin uluslararası barış ve güvenliğe tehdit oluşturma riski bulunan bir pandemiyi BM Şartı VII. Bölüm kapsamında ele alıp, uluslararası toplumu salgının ortaya çıktığı devletin rızası hilafına kuvvet kullanmak suretiyle yardımda bulunma konusunda yetkilendirip yetkilendiremeyeceğini incelemektedir. Çalışma ilk olarak devletlerin neden ülkelerindeki salgınları gizleme ve dahası uluslararası yardımları reddetme eğiliminde olabileceklerini tarihsel örneklerle incelenmekte ve araştırma sorusunun uzak bir varsayım olmadığını ortaya koymaktadır. Güvenlik Konseyi, bir salgın hastalığın en muhtemel sonuçları itibariyle salgın hastalıklarla benzerlik gösteren en az üç krizde, insani krizleri VII. Bölümün yetki alanına dahil etmiştir. Bu krizlerin sonunda alınan 814, 841 ve 940 sayılı Güvenlik Konseyi kararları inceleyen çalışma, daha sonra Güvenlik Konseyi’nin VI. Bölüm yetkileri dahilinde ve doğrudan pandemilerle alakalı olarak aldığı 1308, 1983 ve 2177 sayılı kararları incelemektedir. Bu incelemeler sonucunda çalışma iki temel iddiayı ileri sürmektedir. Birincisi, uluslararası toplumun genelinde salgın hastalıkları uluslararası barış ve güvenliğe yönelik doğrudan bir tehdit olarak görme eğilimi tam olarak yerleşmiş değildir. İkincisi, salgın hastalıklar Güvenlik Konseyi’nin bazı daimî üyelerinin de içinde bulunduğu bir devletler grubu tarafından uluslararası barış ve güvenlik için doğrudan bir tehdit olarak kabul edilmiş olsa da pandemilerin önlenmesi için VII. Bölüme başvurmak konusunda bir uluslararası teamül hukuku oluştuğunu söylemek henüz mümkün değildir.
Keywords : Pandemiler, BM Şartı, Güvenlik Konseyi, VII Bölüm, Kuvvet Kullanımı