HUKUKUN ÜSTÜNLÜĞÜ İLKESİNİN AVRUPA BİRLİĞİ (ULUS-ÜSTÜ) HUKUKUNA AKTARIMI VE İLKENİN NORMATİF MUHTEVİYATININ TESPİTİ SORUNU

Authors : Sezercan BEKTAŞ

Pages : 810-863

Doi:10.32957/hacettepehdf.1083743

View : 20 | Download : 10

Publication Date : 2022-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Hukukun üstünlüğü ilkesi modern devletlerin, uluslararası ve ulus-üstü yapıların benimsediği temel ilkelerden biridir. Tarihsel süreç içerisinde ulusal deneyimlerle şekillenen ve ulusların öznel deneyimleri nedeniyle farklı anlamlarda kullanılmış olan hukukun üstünlüğü ilkesi uluslararası düzenin özellikle İkinci Dünya Savaşı sonrasında yeniden inşa edilmesi ile uluslararası hukuk düzenine de taşınmıştır. Avrupa Birliği gibi ulus-üstü siyasi yapıların teşkil edilmesiyle de ulus-üstü yapıların gerektirdiği faaliyetlere ilkenin uygulanabilirliğinin sağlanması için daha somut bir şekilde muhteviyatının tespit edilmesi ihtiyacı doğmuştur. Bu noktada hukukun üstünlüğü ilkesinin AB düzeni içerisinde ortak bir anlama ve muhteviyata büründürülmesi için yeknesak bir şekilde yorumlanması gerekmiştir. Makalede hukukun üstünlüğü ilkesinin ilk olarak felsefi olarak tanımlanması, akabinde ulus-üstü düzende mevcut bulunan ve ilkeye özünü veren ulusal deneyimler ile uluslararası düzeyde algılanışının incelenmesi ile AB içerisinde söz konusu ilkeye nasıl bir anlam yüklendiğinin ve ilkenin kapsamının ne olduğu tespit edilmeye çalışılmıştır. Hukukun üstünlüğü ilkesinin bu şekilde ele alınması AB’nin güncel süreçte sıklıkla gündemine gelen ve hayati bir öneme haiz bu temel ilkesinin anlaşılması bağlamında önem arz etmektedir.
Keywords : Hukukun üstünlüğü ilkesi, ATAD ABAD kararları, AB hukuku müktesebatı, AB ortak değerleri, Uluslararası hukuk