ULUSLARARASI TİCARETTE TEKNİK DÜZENLEMELER BAĞLAMINDA ULUSLARARASI STANDARTLARIN DTÖ YARGILAMASINDA UYGULANACAK HUKUK STATÜSÜ

Authors : Mustafa GÖKER

Pages : 481-529

Doi:10.32957/hacettepehdf.1091007

View : 20 | Download : 15

Publication Date : 2022-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Devletler arası ticareti en üst düzeyde ele alan DTÖ hukuku esasen çok taraflı ve çoklu ticaret antlaşmalarından ve bu antlaşmalara dayanarak DTÖ bünyesinde geliştirilen kurallardan oluşmaktadır. DTÖ antlaşmaları DTÖ dışında oluşturulan bazı kuralları da DTÖ hukukuna entegre etmektedir. DTÖ’yü kuran Marrakesh Antlaşması eki çok taraflı antlaşmalardan olan Ticarette Teknik Engeller (TTE) Antlaşması’nın, uluslararası ticaretteki teknik engellerin ortadan kaldırılmasında ve üye devletlerin ulusal tedbirlerinin ticarette gereksiz engeller oluşturmasının önlenmesinde benimsediği yöntemlerden birisi harmonizasyondur. Antlaşma, harmonizasyonun bir aracı olan uluslararası standartları DTÖ hak ve yükümlülüklerinin parçası haline getirmektedir. Bu bağlamda, meşru amaçların gerçekleştirilmesine yönelik alınacak ulusal tedbirlerin hazırlanmasında ilgili uluslararası standartların temel olarak kullanılmasını zorunlu kılınmaktadır. Ayrıca, uluslararası standartlara uygun olan ulusal teknik düzenlemelerin uluslararası ticarette gereksiz engel yaratmadığına dair bir karine sağlanmaktadır. Bu karine, bir DTÖ uyuşmazlığında ispat yükünü etkilemektedir. Teknik engellere dair uyuşmazlıkları uzun zaman GATT’ın genel hükümlerine göre çözmeyi tercih eden DTÖ yargısı son on yılda bu tür davalarda TTE Antlaşması hükümlerini uygulamaya başlamıştır. Ancak hâlâ hukuki analiz bekleyen bazı hususlar bulunmaktadır.
Keywords : Uluslararası Ticarette Teknik Engeller, Teknik Düzenlemeler, DTÖ Anlaşmazlıkların Halli Mekanizması, DTÖ Yargılaması, Uluslararası Standartlar