KOOPERATİFLERDE ORTAKLIK SIFATININ “ÇIKARILMA” SURETİYLE SONLANDIRILMASI VE HUKUKİ SONUÇLARI

Authors : Şengül AL KILIÇ

Pages : 1200-1267

Doi:10.32957/hacettepehdf.1160697

View : 19 | Download : 13

Publication Date : 2022-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Ticaret şirketleri arasında yer almasına rağmen kendine özgü özellikleri dolayısıyla, diğer şirketlere nazaran bazı farklı düzenlemelere tâbi kılınan kooperatif şirketlerde, ortaklık sıfatının çıkarılma suretiyle sonlandırılması, uygulamada üzerinde sıklıkla uyuşmazlık yaşanılan konulardan birini oluşturmaktadır. Kooperatif şirketlerde ortaklıktan çıkarma, ancak anasözleşmede öngörülen sebeplere istinaden gerçekleştirilebilir. Ortağın anasözleşmede öngörülmeyen sebeplere dayanılarak çıkarılması, bu sebep “haklı bir sebep” olsa dahi, mümkün değildir. Çıkarma kararını alma yetkisi kanunen genel kuruldadır. Ancak anasözleşme ile yetkilendirilmesi ve çıkarılan ortağın genel kurula itiraz hakkının saklı tutulması şartıyla bu konuda karar alma yetkisi yönetim kuruluna da bırakılabilir. Bununla birlikte yönetim kuruluna böyle bir yetkinin verilmesi, genel kurulun çıkarma kararı almasına ilişkin kanunen zaten var olan yetkisini ortadan kaldırmaz. Çıkarma kararı ne şekilde alınırsa alınsın, ortağa tebliğ edilmek zorundadır. Genel kurulun aldığı çıkarma kararına karşı çıkarılan ortak mahkemede itiraz davası insert ignore into journalissuearticles values(çıkarılmanın iptali davası); açabilir. Yönetim kurulunun aldığı çıkarma kararına karşı ise, çıkarılan ortak isterse genel kurula itiraz edebilir, isterse de mahkemede itiraz davası insert ignore into journalissuearticles values(çıkarılmanın iptali davası); açma yolunu tercih edebilir. Bu işlemlerin, çıkarma kararının ortağa tebliğinden itibaren üç aylık hak düşürücü süre içerisinde yapılması gerekir. Çıkarma kararı kesinleşinceye kadar, ortağın ortaklık sıfatından kaynaklanan hak ve borçları devam edeceği gibi, bu karar kesinleşmedikçe çıkarılan ortak yerine yeni bir ortak da alınamaz. Çıkarma kararının kesinleşmesinin ardından, ortak sermayeye katılma borcu için ödediği bedel ve mevduatın karşılığını teşkil eden “ayrılma payını” alarak şirketten ayrılacaktır. Anasözleşme ile öngörülmüşse, bunların dışında haklar talep edebilmesi de mümkündür. Söz konusu haklar, talep edilebilecekleri andan itibaren beş yıllık zamanaşımına tâbidir. Çıkarılan ortağa ödenecek ayrılma payı ve varsa diğer haklar nedeniyle kooperatifin varlığı tehlikeye düşecek ise, kooperatif çıkarılan ortaktan ayrıca tazminat da isteyebilir.
Keywords : Kooperatif, Çıkarılma, Anasözleşme ile Öngörülen Sebepler, Genel Kurul ve Yönetim Kurulu, İtiraz Çıkarılmanın İptali, Davası