TÜRKİYE’DEKİ MAHALLE BİRİMLERİNİN HUKUKİ PERSPEKTİFTEN KRİTİĞİ

Authors : Mahmut Ceylan

Pages : 74-106

Doi:10.32957/hacettepehdf.1623478

View : 61 | Download : 50

Publication Date : 2025-04-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Mahalleler ekonomik, sosyal ve kültürel ilişkilerin yoğunlaştığı birimlerdir. Kentlerin gelişmesi sonucunda mahalleler farklı yapı ve dinamikler kazanmışlardır. Köy tüzel kişiliğinin büyükşehir belediyesi olan illerde kaldırılması ve bu köylerin mahalleye dönüştürülmesi sonucunda mahalle sayısı artmıştır. Mahalle birimi tıpkı köy idarelerinde olduğu gibi muhtar ve ihtiyar heyetinden müteşekkildir. Türkiye’de muhtarlık köy muhtarlığı ve mahalle muhtarlığı olarak ikiye ayrılır. Mahalleler ise 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nda yakın tarihte yapılmış olan değişiklik sonrası kırsal mahalle ve öteki mahalleler şeklinde ayrılabilir. Teknolojinin gelişmesi ve özellikle e-devlet uygulamasına geçişle birlikte mahalle muhtarlıklarının işlevsizleştiği dile getirilmiştir. Makalede varlığı son zamanlarda tartışma hâline gelmiş olan mahalle birimi incelenecektir. Bu kapsamda öncelikli olarak mahalle muhtarlıklarının görevleri ele alınmıştır. Daha sonra yakın tarihte mevzuatta yapılan değişiklik neticesinde büyükşehir belediyesi olan illerde şehir merkezinden uzakta, kırsal alanda bulunan mahalleler için öngörülmüş olan kırsal mahalle müessesesi analiz edilmiştir. Ardından elde edilen bulgular ve mevzuattaki düzenlemeler ışığında mahalle muhtarlıklarının gelecekte varlıklarını koruyup koruyamayacakları ve nasıl bir dönüşüm içine girebileceklerine ilişkin öngörülerde bulunulmuştur.
Keywords : Mahalle, Kırsal Mahalle, Köy, Muhtar, Mahalli İdareler