TIBBİ SEKRETERLERDE SAĞLIK OKURYAZARLIĞI VE SAĞLIKLI YAŞAM DAVRANIŞLARI: ÖĞRENCİ SEKRETERLER BOYUTUNDA BİR DEĞERLENDİRME

Authors : Perihan ŞENEL TEKİN

Pages : 577-598

View : 13 | Download : 13

Publication Date : 2019-09-20

Article Type : Research Paper

Abstract :Bireyin sağlık düzeyinin iyileştirilmesinde önemli bir faktör olarak kabul edilen sağlık okuryazarlığı, toplumun geneli için olduğu kadar sağlık kurumlarında çalışan personel için de değerlendirilmesi gereken bir konudur. Bu çalışma sağlık bilgisi açısından sınırlı bir eğitime sahip ancak sağlık hizmeti üretiminde görev alan tıbbi sekreterlere odaklanmıştır. Bu kapsamda araştırma, tıbbi sekreterlik öğrencilerinin sağlıklı yaşam davranışları, akılcı ilaç kullanımı ve sağlık okuryazarlık düzeylerini belirlemeyi amaçlayan tanımlayıcı bir çalışma olarak planlanmıştır. Araştırmanın evreni, Türkiye’de bir devlet üniversitesinde 2018-2019 eğitim öğretim yılında öğrenim gören tıbbi dokümantasyon ve sekreterlik önlisans programı öğrencilerinden (n=218) oluşmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak beş bölümden oluşan (sosyo-demografik özellikler, sağlık durumu, sağlık okuryazarlığı ölçeği (SOYA-TR-Q47), akılcı ilaç kullanımı ve sağlık hizmetleri kullanımı) anket formu kullanılmıştır. Anketler google docs ile çevrimiçi olarak uygulanmış ve elde edilen veriler SPSS 25.0 istatistik programı ile analiz edilmiştir. Verilerin analizinde ortalama, standart sapma, sayı ve yüzde dağılımları incelenmiş; sosyo-demografik değişkenler açısından genel sağlık okuryazarlığa ait kategorik indeks puanlarının karşılaştırılmasında ki kare ve gruplara ait sağlık okuryazarlığı indeks puanlarının karşılaştırılmasında t testi ve ANOVA (F) testi kullanılmıştır. Araştırma bulgularına göre, katılımcıların genel sağlık okuryazarlık puanı 32,9±7,61 ile yetersiz düzeydedir. Sağlık okuryazarlığı alt indekslere göre incelendiğinde öğrencilerin en yüksek puana sahip olduğu kategorinin “bilgiyi anlama”, en düşük puana sahip oldukları kategorinin “bilgiyi değerlendirme” boyutu olduğu görülmektedir. Genel sağlık okuryazarlık puanı sınıf (p=0,011), gelir (p=0,001) ve kitap okuma alışkanlıkları (p=0,002) ve aile hekimini ziyaret etme değişkenleri açısından anlamlı şekilde farklıdır. Egzersiz (p=0,001) ve sağlık sigortası kapsamında olma (p=0,022) değişkenleri açısından kategorik sağlık okuryazarlığı anlamlı şekilde farklılık göstermektedir. Araştırma sonuçlarına göre, öğrenciler akılcı ilaç kullanımı ile ilgili yeterli tutum ve davranışlara sahip değildir.
Keywords : Sağlık okuryazarlığı, sağlık davranışı, tıbbi sekreterler, sağlık durumu, tutum