PANDEMİ GÖLGESİNDE AKILCI İLAÇ KULLANIMI VE SAĞLIK OKURYAZARLIĞI İLİŞKİSİ: KESİTSEL BİR ÇALIŞMA

Authors : Mücahit ÇAVDAR, Özlem SUVAK

Pages : 655-666

View : 57 | Download : 68

Publication Date : 2023-09-26

Article Type : Research Paper

Abstract :Çalışmada COVID-19 pandemisi sırasında ayaktan başvuran hastalarda akılcı ilaç kullanım bilgisi ile sağlık okuryazarlığı düzeyini ölçmek ve bu ikisi arasındaki ilişkinin ortaya konulması amaçlanmıştır. Çalışma Sağlık Bilimleri Üniversitesi Dışkapı Yıldırım Beyazıt Eğitim ve Araştırma Hastanesi Aile Hekimliği polikliniğine 1 Aralık 2021 – 1 Şubat 2022 tarihleri arasında yapılmıştır. Araştırmaya dahil edilme kriterlerine uyan, 18 yaş ve üzeri bireylere yüz yüze anket şeklinde Akılcı İlaç Kullanım Ölçeği ve Türkiye Sağlık okuryazarlığı-32 ölçekleri uygulandı. Ayrıca katılımcılara sosyodemografik özellikleri ve COVID-19 özgeçmişlerini içeren bir form da uygulandı. Yaş ortalaması 36,17±13,08 olan 407 katılımcının %51,8 insert ignore into journalissuearticles values(n=211);\`si kadın, %53,5 insert ignore into journalissuearticles values(n=218);\`si üniversite ve üzeri eğitimli, %44 insert ignore into journalissuearticles values(n=179);\`ü COVID-19 geçirmiş ve %76,9 insert ignore into journalissuearticles values(n=313);\`u SARS-CoV2’ye karşı aşılıydı. Akılcı ilaç kullanım ölçeği puan ortalamaları 37,12±4,17, Türkiye Sağlık okuryazarlığı ölçeğinin ise 32,42±7,82’di. Katılımcıların %77,6’sı yeterli akılcı ilaç kullanım bilgisine sahipti. Akılcı ilaç kullanım bilgisi ile cinsiyet insert ignore into journalissuearticles values(p=0,003);, yaş insert ignore into journalissuearticles values(p=0,01); eğitim durumu insert ignore into journalissuearticles values(p=0,006); ve meslek insert ignore into journalissuearticles values(p=0,014); istatistiksel açıdan anlamlı bulunmuştur. Katılımcıların %28,7’ si yeterli sağlık okuryazarlığı düzeyine sahipti. Sağlık okuryazarlık düzeyi ile medeni durum insert ignore into journalissuearticles values(p=0,004);, yaş insert ignore into journalissuearticles values(p 0,05);. Akılcı ilaç kullanımı ile sağlık okuryazarlığı alt boyutları arasındaki ilişkiye yönelik regresyon analizi sonuçlarına göre, tedavi ve hizmet ve hastalıklardan korunma/sağlığın geliştirilmesi değişkenleri birlikte, katılımcıların AİK puanları ile anlamlı bir ilişki vermemektedir, R=0.053, R2= 0.003, p>0.05. Bu durum iki değişkenin de akılcı ilaç kullanımı üzerinde önemli insert ignore into journalissuearticles values(anlamlı); bir yordayıcı olmadığını göstermekteydi. Tüm dünyada pandeminin etkisiyle sağlık, gündemde öne çıkmış ancak yoğun bilgi akışıyla bilgi kirliliği de oluşmuştur. Bunların sonucunda toplumda sağlık okuryazarlığı düzeyi ve dolaylı olarak akılcı ilaç kullanım bilgisi önem kazanmıştır. Çalışmamız sonucunda akılcı ilaç kullanım bilgisi ve sağlık okuryazarlığı düzeyi pandemiye rağmen halen düşük görünmektedir.
Keywords : Akılcı ilaç kullanımı, sağlık okuryazarlığı, COVID 19