A Muslim Pasha in the Center of Eastern Question: Muhammed Ali of Egypt

Authors : Gülay TULASOĞLU

Pages : 235-245

Doi:10.32600/huefd.649145

View : 17 | Download : 17

Publication Date : 2020-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :19. yüzyıl Şark Meselesi altında genel olarak Bab-ı Ali ile Hıristiyan tebaası arasındaki sorunları ve bu sorunların çözümünde Batılı güçlerin arabuluculuk yapma stratejileri anlaşılmaktaydı. Bunu yaparken, bir yandan Batılı büyük ve küçük devletlerin mevcut güçler dengesinin bozulmaması diğer taraftan ise Sultan’ın ve Hıristiyan tebaasının memnuniyeti gözetilmeliydi. De facto olarak ama 1830’larda şark meselesinin merkezinde Sultanın Hıristiyan tebaası değil, Sultanın Müslüman bir Paşası, Mısır valisi Mehmed Ali’nin iki defa imparatorluğun varlığını tehdidiyle oluşan kriz bulunmaktaydı. Bu çalışmanın amacı şimdiye kadar yayımlanan araştırma literatürü ve olaylar esnasında ve akabinde yazılan ve yayımlanan rapor ve değerlendirmelerden yola çıkarak 1830’ların Şark Meselesi’ni analiz etmektedir. Bu analizler, Muhammed Ali ile Osmanlı Hükümeti arasında yaşanan kriz, Batılı güçlerin gerek Osmanlı İmparatorluğu’nda reform yapılmasına gerekse Osmanlıların reform yapabilme potansiyelini değerlendirirken her birinin kendi reel politik zaviyesinden duruşunu şekillendirdiğini göstermektedir. İngiltere’nin Osmanlı İmparatorluğu’nda reform politikasını desteklemesi 1830’ların Şark Meselesi çerçevesinde şekillenmiştir.
Keywords : Şark Meselesi, Mehmed Ali Paşa, 1830lar İngiliz Dış Politikası, Osmanlı İmparatorluğunda Reform