İngiltere’nin Osmanlı Politikasını Kayseri’de Uygulamak: İngiliz Konsoloslarının Kozanoğlu’yla Yaptıkları İki Görüşme

Authors : Necmettin Durmuş

Pages : 287-304

Doi:10.32600/huefd.1376139

View : 64 | Download : 94

Publication Date : 2024-06-28

Article Type : Research Paper

Abstract :1830’lardan itibaren İngiltere’nin Osmanlı İmparatorluğu’nun toprak bütünlüğünü korumak ve devletin kurumsal ve mali yapılanmasına katkı sunmak politikası doğrultusunda, Osmanlı İmparatorluğu’ndaki İngiliz konsoloslar önemli görevler üstlenmişlerdir. Bulundukları bölgelerde Babıâli’nin uygulamaya çalıştığı reformların işleyişini gözlemleyen, suiistimalleri rapor eden, iktisadi gelişmeyi desteklemeye dönük önerilerde bulunan konsoloslar, gerekli gördüklerinde merkezkaç güçlerin merkezi devletin egemenliğine boyun eğmesini sağlamaya yönelik arabuluculuk görevi üstlenmekteydi. Bu politika doğrultusunda, hakimiyeti altındaki göçebe aşiretlerin Kayseri, Maraş ve Bozok’ta gerçekleştirdiği yağma seferlerinin söz konusu bölgelerde yol açtığı iktisadi gerilemenin önüne geçmek ve merkezi devletten bağımsız hareket eden Kozanoğulları’nı devletin egemenliği altına sokmak üzere, 1849 ve 1852 yıllarında Kayseri konsolosları Henry Suter ve James H. Skene, resmî unvanıyla Sis ve Cebel-i Kozan Kaymakamı olan Çadırcı Mehmed Ağa ile iki görüşme gerçekleştirmişlerdir. Kozanoğlu’yla yapılan görüşmeleri detaylı bir şekilde anlatan raporlar, Kozanoğulları’na ve egemenlikleri altındaki coğrafya ve nüfusa dair detaylı bilgiler edinilmesini sağladığı gibi, çözüme kavuşturulmaya çalışılan sorunun, İngiliz konsoloslarının sandığından çok daha karmaşık olduğunu ortaya koymaktadır.
Keywords : Osmanlı İmparatorluğu, İngiltere, Kayseri, konsoloslar, Henry Suter, James Skene, göçebeler, Kozanoğlu