EDMUND BURKE’DE MUHAFAZAKÂR KORKU

Authors : Orhan BASAT

Pages : 119-129

View : 26 | Download : 10

Publication Date : 2016-05-08

Article Type : Research Paper

Abstract :Ahlaki, politik, ekonomik ve başka ferdi ya da toplumsal eylemlere yön verici temel saikler içerisinde korku tutkusu diğer insani tutkular içerisinde mühim bir yer işgal etmektedir. Bu tesirin, çok yönlü yaşamın düzenlenmesinde ki öneminin araştırılması, bireyin daha yaşanabilir bir evren tasarımında/pratiğinde eylemlerine rehber olabilecek birörneklik sağlayacaktır. Bu nedenle, sonsuz ihtiyaçlarını sonlu doğayla nasıl karşılayabileceğine yönelik kurgulamasında kendi varlık niteliklerinin tanımı ve sınırlarının bilinmesi arzu ettiği evreni oluşturmada insana fayda sağlayacaktır. İnsan yaşamında tutkuların yeri üzerine düşünen ve gerek yaşadığı dönemde gerekse sonraki yıllarda birçok düşünürü etkileyen Burke, davranışların gerisinde yatan tutku/duygu nedenlerinin neler olduğunu ve insan eylemlerini nasıl etkilediğini incelemiştir. O, korkunun, akıl ve diğer insan nitelikleri üzerindeki etkisinin diğer tüm tutkulardan daha tesirli olduğunu iddia eder. Korkuyu bu derece etkili kılan özelliğin, sonucu ölüme kadar varabilen, acı etkisi taşıma vasfı olduğunu ifade eder. İnsanda yarattığı etkileri göz önüne alındığında korku tutkusu, fizik evren içerisinde ki nesnelerin korku oluşturmaya matuf bazı niteliklerinin bulunduğunu söyler. İşte, korkunun, gerek insanda belli davranışlara neden olma özelliği olsun, gerekse nesnelerdeki insanda korkuyu ortaya çıkaran nesne nitelikleri olsun insan eylemlerini oluşturma ve yön vermede mezkûr tutkunun büyük bir gücü vardır. Bu çalışma, muhafazakârlık denildiğinde ilk akla gelen kişi olan Burke’de muhafazakâr öznenin korku ile ilişkisini ele alma amacını taşımaktadır.
Keywords : Muhafazakârlık, korku, muhafazakâr özne, devrim