PSİKOLOJİK PERSPEKTİFTEN ORTADOĞU’DA TERÖR YAPILANMALARI REAKSİYON VE İSTİSMAR (EL KAİDE ve IŞİD ÖRNEĞİ)

Authors : Ömer KERKÜKLÜ

Pages : 85-97

View : 19 | Download : 13

Publication Date : 2023-01-26

Article Type : Research Paper

Abstract :Terör ve terörizm uluslararası güvenliğin en önemli sorunlarının başında gelmektedir. Güvenlik çalışmaları literatüründe terörün ortaya çıkış nedenleriyle alakalı olarak pek çok varsayım ileri sürülmüştür. Bölgesel olarak Ortadoğu özelinde yapılan bu çalışmalar çoğunlukla dini perspektiften yapılan değerlendirmeleri içermektedir. Bu çalışmada ise Ortadoğu özelinden terör ve terör yapılanmalarının arka planındaki psikolojik faktörlerin nedenselliği sorgulanmış ve diğer pek çok etkenle birlikte psikolojik motivasyonların da terörün ortaya çıkışında etkisi olduğu ileri sürülmüştür. Bu kapsamda, iki örnek terör örgütü yani El Kaide ve Irak Şam İslam Devleti örgütleri üzerinden terörün arka planındaki psikolojik unsurlar irdelenmiştir. Bu örgütlerin hem bölgesel hem de küresel olarak yapılanmaları ve etki alanları araştırılmıştır. Bu tarz terör yapılanmalarının etkin savaşın yanı sıra psikolojik savaş stratejileri de geliştirdikleri açıktır. Bu örgütlerin psikolojik etkiler yaratan propaganda araçları ve ideolojik referansları incelenmiştir. Örgüt liderlerinin karakteristik özellikleri ve hayatları incelenmiştir. Uzmanların belirttiği psikolojik savlar liderlerin hayatlarından ve karakterlerinden örnekler ile karşılaştırılmıştır. Bireysel incelemelerin yanı sıra sorunu doğuran süreç toplumsal ve kültürel yönleriyle de irdelenmiştir. Bireyleri bu tür yapılanmalara iten kültürel öğretilerin yol açtığı sorunlu psikolojik alt yapı incelenmiştir. Bu farklı yaklaşımların yanı sıra uluslararası aktörlerin dış politika kararlarının sürece katkısı incelenmiştir. Böylelikle çalışmada konu interdisipliner bir yaklaşımla ele alınmış ve Psikoloji ile Uluslararası İlişkiler disiplini ortaklığında bir tartışma yürütülmüştür.
Keywords : Terör, El Kaide, IŞİD, Psikoloji, Psychology, Terror, Al Qaeda, ISIS