17. YÜZYIL BELGELERİ DAHİLİNDE OSMANLI DEVLETİ’NDE GAYRİMÜSLİMLERİN İŞLEDİĞİ SUÇLARA VE VERİLEN CEZALARA İLİŞKİN ÖRNEKLERİN İNCELENMESİ

Authors : Mine ÖZER

Pages : 242-254

View : 55 | Download : 48

Publication Date : 2023-09-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Çok uluslu bir yapıda olan Osmanlı Devleti’nde Müslim ve gayrimüslim şeklinde dini açıdan bir ayrım bulunmakla birlikte hukuk alanında ve adaletin uygulanışında bir ayrım söz konusu olmamıştır. Toplumda meydana gelen çeşitli sorunlar karşısında devlet, adaletli bir yargılama olmasına ve buna uygun bir ceza sisteminin uygulanmasına çalışmıştır. Gayrimüslim tebaa, ibadet, evlenme veya miras gibi konularda kendi inanç sitemlerine bağlı olsalar da ceza hukuku açısından şer’i ve örfi hukuk kurallarının geçerli olduğu Osmanlı hukukuna tabi olmuşlardır. Bunun sebebi, toplum huzurunu ve düzenini bozan unsurlar karşısında belirli kuralların olması, bu kurallara uyulmaması durumunda herkese eşit davranılabilmesi için belirli cezaların bulunması gerekliliğidir. Bu çalışmada 17. yüzyılda gayrimüslimlerle ilgili ceza hukukuna örnek olabilecek vakıalar ele alınmıştır. Bunlar çeşitli arşiv belgelerinin transkripsiyonuyla elde edilmiş olup katl, darp, hırsızlık, zina ve tecavüz gibi suç örneklerinden oluşmaktadır. Gayrimüslimlerin ceza hukukundaki yeri farklı çalışmalardan bilinse de suç-ceza konusunda veya ceza hukukuna dair örnek veriler üzerinden yapılmış müstakil çalışmaların sayısı azdır. Osmanlı ceza hukukunun uygulanışında Müslim-gayrimüslim şeklinde bir ayrımın olmadığını, iki grup arasında daha çok hangi vakıaların yaşandığını, 17. yüzyılda işlenen suçlara ne tür cezaların verildiğini tespit etmek çalışmanın amaçlarıdır. Böylece gerek yerel mahkemede gerekse merkezde gayrimüslimlerle ilgili belgelerden suç ve ceza örneklerinin incelenmesi tercih edilerek bu konulara örnekler üzerinden açıklık getirilmek istenmiştir.
Keywords : Gayrimüslim Tebaa, Osmanlı Ceza Hukuku, Zimmi, Zimmet Akdi