MALİ KURALLAR İLE DEVLET BAŞARISIZLIĞININ ÇÖZÜMÜ
Authors : Arzu POLAT
Pages : 294-303
View : 62 | Download : 37
Publication Date : 2023-09-30
Article Type : Research Paper
Abstract :1930’lardan 1970’lere kadar uygulanan mali politikalar 1970’lerden sonra artan işsizlik ve enflasyon ile sonuçlanmış ve Keynesyen anlayışın sorgulanmasına neden olmuştur. Devletin görev ve fonksiyonlarının aşırı büyümesi ve devleti idare edenlerin elinde bulundurdukları güç ve yetkilerin sınırsız olması devletin kendinden beklenilenleri yerine getirememesine diğer bir ifade ile devletin başarısızlığına neden olmuştur. Uygulanan ihtiyari maliye politikaları da başarısızlığı körüklemiştir. Anayasal iktisat, devletin hak ve yetkilerinin sınırlandırılarak bireylerin ekonomik hak ve özgürlüklere sahip olmasıdır. 1980’li yıllarla birlikte anayasal iktisat görüşü önem kazanmış ve devletin başarısızlığına karşı birçok çözüm önerisi sunulmuştur. Bu çözüm önerilerinden bir tanesi de mali kurallar olmuştur. Mali kuralların anayasal iktisat içerisinde yer almasının nedeni, yasalara dayandırmadan kamu yönetiminde herhangi bir sınırlandırmanın yapılamamasındandır. Mali kuralların kamu mali yönetiminde hızla yer etmesinde sürdürülemeyen kamu borç dinamiği etkili olmuş, hatta yatırımlar dışında kamu borçlanmasına izin verilmemesi “altın kural” olarak nitelendirilmiştir. Mali kurallarla devletin harcama, gelir, bütçe ve borçlanma yetkilerinin sınırlandırılması ile mali disiplinin sağlanması amaçlanmaktadır. Uygulama şekli ülkelerin içinde bulundukları ekonomik duruma göre değişmekle birlikte harcama, gelir, bütçe ve borçlanma yetkilerinin sınırlandırılması mali kurallar olarak bilinmektedir. Türkiye’de mali disiplin ile kamu yönetiminde etkinliğin sağlanması adına 2000’li yıllardan itibaren mali kural benzeri birçok düzenleme ve uygulama hayata geçirilmiştir. Bu kapsamda çalışmada devletin başarısızlığı ve nedenlerine değinilerek, mali kuralların Türkiye özelinde uygulanabilirliği değerlendirilmeye çalışılacaktır.Keywords : Devlet başarısızlığı, mali kural, mali disiplin