AD VERME GELENEĞİYLE İLGİLİ MEDYAYA YANSIYAN HABERLER ÜZERİNE BİR İNCELEME

Authors : Ahmet Erman ARAL

Pages : 304-315

View : 57 | Download : 49

Publication Date : 2023-09-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Adbilim araştırmalarının yoğunlaştığı başlıca iki daldan biri olan kişi adbilimi, şahıs adlarının verilişi, anlamı ve işlevindeki değişmelerle ilgilenir. Bu değişmeler, sözlü ve yazılı kaynakların yanında dijital ortamdaki verilerle takip edilebilir. Bu çalışmanın konusu, medya kuruluşlarının internet sitelerindeki ad vermeyle ilgili haberlerin halk bilimi ve medya ilişkisi kapsamında incelenmesidir. Çalışmanın amacı, haberleri esas alarak toplumun ad verme tercihlerini ve bunun nedenlerini değerlendirmek ve kişi adlarındaki değişmeyi, kültürel değişim odağında incelemektir. Ad verme geleneği kapsamlı bir inceleme alanı olduğundan, makale sadece kişilere verilen adlarla ilgili haberlerle sınırlandırılmıştır. Haberler, kişilere ad verme tercihlerinin diğer kaynaklara yansımayan yönleriyle ilgili bilgiler içerebilmektedir. Bu yönüyle, haberler kişilere ad vermedeki değişmelerin farklı bir bakışla yorumlanmasına ve gelenekle mukayeseye olanak sağlamaktadır. Tarama sonucu ulaşılan örnekler içerik analiziyle değerlendirilmiş ve haberlerde kişi adlarının verilmesiyle ilişkili konuların gündeme nasıl geldiği alay, mizah, cinayet, kuşak çatışması, diziler, en çok verilen adlar, kaçınılması istenen adlar, siyasetçi ve futbolcu adları ve yargıya taşınan adlar odağında incelenmiştir. Çalışmanın neticesinde; haberlerin ad vermenin sosyal problemlerle ilgili boyutlarını gösterdiği ve dizilerde geçen isimlerin, anlamdan ziyade karakter özellikleri ve hayranlık nedeniyle seçildiği görülmüştür. Türkiye’de en çok verilen adlarla ilgili haberlerin “geleneksel” isimlerin istikrarına katkı sağladığı ve diğer taraftan, kullanım sıklığı artan yeni adların görünürlüğünü desteklediği belirlenmiştir. Çocuklara verilmesi istenmeyen isimlerin ise büyük oranda İslamiyet’e uygunluk çerçevesinde gündeme geldiği anlaşılmıştır. Haberlerde yabancı ad verme konusunun çoğunlukla futbolcu adlarıyla ilgili haberlerde gündeme geldiği ve bu adların hayranlığın dışında iyi talih ve gelecek ümidiyle verildiği görülmüştür. Siyasetçilerin adlarının verilmesine dair haberlerde ise sevgi, minnet ve sadakat duygularının öne çıktığı anlaşılmıştır. Yargıya taşınan haberlerde çocuğa ad verme konusunda aile içi anlaşmazlıkların, anne veya babaların bireysel karar alma eğilimlerinden kaynaklandığı anlaşılmıştır. Nitekim, makaledeki haberlerin kaynağında bireysel tercih ve kararların baskınlığı dikkat çekmiştir. Ayrıca, yargı kurumlarıyla ilgili haberlerin ad verme konusunda birey ve kuşaklar arası çatışmayı daha fazla yansıttığı görülmüştür.
Keywords : Toplumsal uygulamalar, medya, haberler, ad verme geleneği, kişi adları