Bazı ekmeklik buğday yalın çeşit ve tarla paçallarının tarımsal özellikler, kalite ve karlılık bakımından incelenmesi

Authors : İrfan ÖZBERK, Mesude DİNÇ, Fethiye ÖZBERK

Pages : 196-205

Doi:10.29050/harranziraat.440011

View : 28 | Download : 11

Publication Date : 2019-06-18

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada Güneydoğu Anadolu Bölgesinde yetiştirilen yerli ve yabancı orijinli çeşitlerin farklı oranlar ve kombinasyonlarda karışım olarak ekilerek hem tarımsal özellikleri hem de elde edilen karışım buğdayların değirmencilik ve fırıncılık özellikleri belirlenerek karışım halinde ekimin çiftçiler için karlı olarak uygulanabilirliği araştırılmıştır. Deneme GAPEYAM Koruklu İstasyonunda 7 farklı çeşit ve bunların paçallarından oluşan 8 konu ile toplamda 15 konu olarak 2016-2017 üretim yılında tesadüf blokları deneme desenine göre 4 tekerrürlü olarak yürütülmüştür. Ölçülen çeşitli tarımsal özellikler varyans ve korelasyon analizleri yolu ile incelenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre verim konusunda yalın çeşitlerin (684 kg/da) karışımlardan(674 kg/da) daha verimli olduğu ancak karışımlardan K 1 (706 kg/da) ve K 4 (710 kg/da)  konularının genel ortalamadan (679 kg/da) daha yüksek verim verdiği anlaşılmıştır. Ana verim öğeleri bakımından karışımların yalın çeşitlerden daha üstün olduğu görülmüştür. Kalite özelliklerinden un randımanının karışımlarda (%69.4) yalın çeşitlerden (%68,8) daha yüksek olduğu, kül oranın karışımlarda (%0.878) yalın çeşitlerden (%0.887) daha düşük olduğu anlaşılmıştır.  Buna karşın protein oranı ortalamasının, karışım ve yalın çeşit ortalamalarında aynı olduğu (% 14.3) tespit edilmiştir. Gluten miktarının karışımlarda (%29.9.) yalın çeşitlerden (% 30.7.) daha düşük olduğu, sedimantasyon değerlerinin karışımlarda(47 ml) yalın çeşitlerden (47.2 ml.) daha düşük olduğu anlaşılmıştır.  Hamur üretiminden 90 dakika sonra ölçülen enerji değerlerine göre en yüksek enerji değerleri K 6 (61.8 cm 2 ) ve K 7 (61.2 cm 2 ) karışımlarından elde edilmiştir. Verim ile metrekaredeki başak sayısı (-0.486**), başakta başakçık sayısı (-0.333**), olgunlaşma gün sayısı (-0.351**), çıkış gün sayısı (-0.334**), başakta tane ağırlığı (-0.334**) ve bin tane ağırlığı (-0.349**) arasında istatistiksel olarak önemli ( P <0.01) negatif korelasyonlar saptanırken, hektolitre ağırlığı ile  (0.359**) önemli pozitif korelasyon ( P <0.01) bulunmuştur. Karışımların ortalama gelirleri 613 TL/da iken, yalın çeşitlerin ise 629 TL/da olarak bulunmuştur. Karışımlara ve yalın çeşitlere ait ortalamalar göz önünde bulundurulduğunda, karışımlarda en yüksek gelir K 4 ( % 30 Adana 99 + % 50 Sagittario + % 20 Odeskaya ) konusundan elde edilmiştir (650 TL/da). K 4 konusunun verim, kalite ve dekara gelir yönünden yalın çeşitler ile rekabet edebileceği ve çiftçiye tavsiye edilebileceği anlaşılmıştır. 
Keywords : Ekmeklik buğday, Tarla paçalları, Tarımsal ve kalite özellikleri, Karlılık