Bazı bitkisel uçucu yağların Aphis craccivora (Koch) ve Myzus persicae (Sulzer) (Hemiptera: Aphididae)’ya karşı fumigant etkileri

Authors : Orhan MÜLAYİM, Özdemir ALAOĞLU, Hüsyin ÇETİN

Pages : 195-203

Doi:10.29050/harranziraat.629353

View : 25 | Download : 14

Publication Date : 2020-06-24

Article Type : Research Paper

Abstract :Afitler bitki öz suyu ile beslenen, hızlı çoğalan polifag zararlılar olup, ilaçlara karşı kısa sürede direnç geliştirmektedirler. Bu çalışmada kekik (Origanum onites L.), anason (Pimpinella anisum L.), rezene (Foeniculum vulgare Mill.) ve lavanta (Lavandula angustifolia Mill.) uçucu yağlarının Aphis craccivora Koch ve Myzus persicae Sulzer (Hemiptera: Aphididae) ’nın erginlerine karşı fumigant etkileri araştırılmıştır. Denemeler 24±1 oC sıcaklık, %65±5 orantılı nem ve günlük 14 saatlik ışıklanma periyodunda yürütülmüştür. Denemeler, her biri 3 cm çaplı plastik hücrelere yerleştirilmiş 10’ar afit üzerinden ve üç tekerrürlü olarak yapılmıştır. Fumigant etki testlerinde, A. craccivora’ya uçucu yağların 30, 45, 60 μl/l hava dozları ve M. persicae’ya 10, 20, 30 μl/l hava dozları kullanılmıştır.  Uçucu yağların A. craccivora’ya karşı 24 saatlik uygulama süresinde en yüksek fumigant etkisi 30 μl/l ve 45μl/l hava dozunda sırasıyla %53.33 ve %70’lik ölüm oranıyla rezene uçucu yağında, 60μl/l hava dozunda %96.67’lik ölüm oranıyla kekik uçucu yağında tespit edilmiştir. Uçucu yağların M. persicae’ya karşı 24 saatlik uygulama süresinde en yüksek fumigant etkisi 10μl/l hava dozunda %46.67’lik ölüm oranıyla kekik, 20μl/l hava dozunda %66.67’lik ölüm oranıyla lavanta, 30μl/l hava dozunda %86.67 ile anason ve lavanta uçucu yağında tespit edilmiştir. Özellikle düşük doz ve uygulama süresinde daha yüksek fumigant etki gösteren rezene uçucu yağının A. craccivora'ya, rezene ve kekik uçucu yağlarının ise M. persicae'ye karşı biyofumigant olma potansiyelinin olabileceği düşünülmektedir. 
Keywords : Bitkisel uçucu yağ, Aphis craccivora, Myzus persicae, Fumigant etki