Kolorektal Kanser Hakkında Bilgi İçeren İnternet Sitelerinin Okunabilirliği

Authors : Mustafa SOLAK

Pages : 509-513

Doi:10.35440/hutfd.623920

View : 11 | Download : 15

Publication Date : 2019-12-25

Article Type : Research Paper

Abstract :Amaç: Kolorektal kanser (KRK), dünya çapında görülen üçüncü en yaygın kanserdir. Biz bu çalışmamızda, KRK konusunda çevrimiçi sitelerin okunabilirlik değerlerini Türkçe için dizayn edilmiş Ateşman ve Bezirci-Yılmaz okunabilirlik formüllerine göre incelemeyi ve bu sitelerin içeriklerini değerlendirmeyi amaçladık. Materyal ve Metod: Bu araştırma tanımlayıcı tipte bir araştırma olup, araştırmanın verilerine ülkemizde en sık kullanılan arama motoru olan Google (www.google.com.tr) aracılığı ile ulaşılmıştır.  Haziran 2019 tarihinde “kolon kanseri”, “rektum kanseri” ve “kalın bağırsak kanseri” anahtar kelimeleri arama motorunda tek tek yazılarak arama yapılmış ve karşımıza çıkan toplam 1250 internet sitesi incelenmiştir. Bu sitelerden reklam, sadece video ve resim içeren, 10 cümleden daha az bilgi içeren siteler, sohbet ve forum siteleri, ticari satış siteleri ile hastalık hakkında bilgi içermeyen haber siteleri araştırma dışı bırakılmıştır. Çalışmaya alınan sitelerdeki bilgiler kopyalanarak bilgisayar programına aktarılmıştır. Bu program ile Ateşman ile Bezirci-Yılmaz okunabilirlik değerleri, cümle sayısı, kelime sayısı, dört ve üzeri heceli kelime sayısı, bir cümledeki ortalama 4 hece ve üstü kelime sayısı ve kelimelerin ortalama hece sayısı hesaplanmıştır. Çalışmaya alınan internet siteleri hazırlayan kişilere göre 4 gruba ayrılmıştır. Hastane ve sağlık profesyonellerinin hazırladıkları siteler birinci grup, haber siteleri ikinci grup, Sağlık Bakanlığı ve derneklerin hazırladıkları siteler üçüncü grup ve bu üç gruba girmeyen siteler dördüncü grup olarak sınıflandırılmıştır. Bulgular: Çalışmaya 59 (%38,1)’u 1. grup, 63(%40,6)’ü 2. grup, 15 (%9,7)’i 3. grup ve 18 (%11,6)’i ise 4. grupta olmak üzere toplam 155 tane internet sitesi alınmıştır. Çalışmaya alınan tüm sitelerin Ateşman okunabilirlik değerlerinin medyan değeri 50,81 [46,65-55,75] idi. Çalışmaya alınan grupların Ateşman okunabilirlik değerleri arasında istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmadı (p=0,082). Çalışmaya alınan tüm sitelerin Bezirci-Yılmaz okunabilirlik değerlerinin medyan değeri 12,32 [10,83-14,29] idi. Çalışmaya alınan grupların Bezirci-Yılmaz okunabilirlik değerleri arasında istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmadı (p=0,166). Sitelerin Ateşman’a göre aldıkları okunabilirlik puanları yine Ateşman’a göre okunabilirlik aralıklarına göre ayrıldı. Çalışma gruplarının Ateşman’a göre okunabilirlik aralıklarında istatistiksel olarak anlamlı fark olduğu tespit edildi (p=0,035). Sonuç: KRK hakkında hazırlanmış Türkçe internet sitelerindeki metinlerin okunabilirlik seviyeleri, ülkemiz sağlık okuryazarlığı ve önerilen akademik seviyenin üzerindedir. Bu sonuç bize KRK hakkında hazırlanmış Türkçe internet sitelerindeki metinlerin anlaşılmasının güç olduğunu göstermektedir.
Keywords : Kolorektal kanser, okunabilirlik, internet