AHMED ZİYAEDDİN GÜMÜŞHANEVÎ’NİN EDEBÎ VE TASAVVUFÎ CAMİADAKİ ETKİSİ

Authors : Lokman TAŞKESENLİOĞLU

Pages : 116-126

View : 22 | Download : 15

Publication Date : 2020-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :19. yüzyılın ilmî ve tasavvufî dünyasının en önemli şahsiyetlerinden biri de şüphesiz Ahmet Ziyaeddin Gümüşhanevî’dir. Döneminde ve sonrasında başta Câmi’ul-Usûl ve Râmuzü’l-Ehâdis olmak üzere din ve tasavvuf konularında oluşturduğu eserleri ile pek çok önemli şahsiyete yol göstermiş, sadece dâhil olduğu Nakşî-Halidî kolunun değil tarikat ehli bütün şahsiyetlerin gönüllerini fethetmiş ve saygısını kazanmıştır. Ayrıca İstanbul’daki meşhur tekkesinde onlarca mürit yetişmiş, bu dergâh dönemin önemli dini eğitim merkezlerinden biri haline gelmiştir. Bu çalışmada Gümüşhane’nin yetiştirdiği en önemli isimlerden biri olan Ahmed Ziyaeddin Gümüşhanevî’nin edebî ve tasavvufî dünyadaki etkisi araştırılacak; Ömer Ziyaeddin Dağıstanî ve Fevzi Efendi gibi Gümüşhanevî ekolünde yetişen şair kimlikli mutasavvıflar ele alınarak edebî kişilikleri ve eserleri hakkında bilgi verilecektir. Bununla birlikte onun yolundan giden Abdülaziz Bekkine, Ferşad Efendi, Feyzi Efendi, İsmail Necati Efendi, Zeynullah Resûlî gibi önemli mutasavvıflar da ele alınacak, yüzyılımızın değerleri şahsiyetlerinden Mehmet Fehmi Ülgener, Mehmet Zahit Kotku ve Nurettin Topçu gibi Gümüşhanevî’nin eserleri ve fikirleriyle yetişen büyük âlimlere de bu yönleriyle yer verilecektir.
Keywords : Ahmed Ziyaeddin Gümüşhanevî, 19 Yüzyıl, Edebiyat, Tasavvuf, Nakşî Halîdî