PEYAMİ SAFA’NIN ROMANLARINDA MİLLÎ MÜCADELE

Authors : Erdem DÖNMEZ

Pages : 51-64

View : 18 | Download : 22

Publication Date : 2021-07-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Osmanlı İmparatorluğu’nun fiilen yıkılıp Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşuna kadar geçen mücadele sürecini ihtiva eden Mütareke dönemi, geniş açılımlarıyla Türk romanında da sıklıkla işlenen konular arasındadır. Çocukluğu ve ilk gençliği Osmanlı’nın son yıllarına tekabül eden Peyami Safa, ilk kalem tecrübelerinden itibaren bizatihi şahit olduğu Birinci Dünya Savaşı ve Millî Mücadele sürecini Sözde Kızlar (1923), Şimşek (1923), Mahşer (1924), Bir Akşamdı (1924) ve Biz İnsanlar (1959) adlı romanlarında gündeme getirmiş, mücadelenin cephedeki karşılığından ziyade arka planında kalan farklı yüzünü roman dilinin imkânlarından faydalanarak işlemiştir. Onun cepheden uzak tavrı eleştirmenler tarafından zaman zaman tenkit edilmesine rağmen romanlarda savaş ortamını geniş boyutlarda ve farklı açılımlarla değerlendirmesi, söz konusu eleştirileri haksız çıkaracak niteliktedir. Bu çalışmada Peyami Safa’nın ilk romanı Sözde Kızlar ile son romanı olarak kabul edilebilecek Biz İnsanlar dikkate alınarak Millî Mücadele’nin cephe gerisindeki sivil hayatta ve toplumsal ilişkilerde nasıl karşılık bulduğu, hangi hassasiyetlerle gündeme getirildiği değerlendirilecektir. Ayrıca her iki romanın yazılma tarihleri arasında gerçekleşen toplumsal ve siyasal dönüşümün yazarın Millî Mücadele’ye bakışını değiştirip değiştirmediği de tartışılacaktır.
Keywords : Millî Mücadele, Sözde Kızlar, Biz İnsanlar, roman