SÜRGÜNÜN VERDİĞİ OĞUL: CEMAL SÜREYA

Authors : Hatice METİN

Pages : 539-555

View : 20 | Download : 16

Publication Date : 2021-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Türk şiirinin sürgün çehrelerinden birisi de Cemal Süreya’dır. Şairin bu yönü, uzun yıllar dikkatlerden kaçtı ya da kaçırıldı. Fakat son yıllarda Türkiye’de konuşulmayan pek çok meselenin konuşulmaya başlanması ile şairin bu yönüne dair söylenenlerin, yazılanların sayısı da arttı. Sanatçının şiirinin öne çıkan nitelikleri olan erotizm, lirizm ve aşk/kadın tutkusuna artık sürgün anlatısını da dâhil etmeliyiz. Hatta sürgün anlatısının da temelde bu üç niteliğin besleyicisi olduğunu söylemeliyiz. Şairin ruhsal dünyasına etki eden sürgünlüğü annenin yitirilmesi üzerinden de okumak zorunluluğu vardır. Sanatçının ailesi, kendisi henüz altı yaşındayken Erzincan’dan Bilecik’e sürgün edilmiştir ve kısa bir süre sonra da şairin annesi vefat etmiştir. Hem çocukluk yurdunu hem de annesini yitiren şair için bu iki olay derin bir kırılmadır. Bu makalede Cemal Süreya’nın şiirinin en fazla öne çıkan niteliği olan erotizmi, sürgün ve anne kaybı üzerinden değerlendirmeye çalıştık. Temel olarak, şiire egemen olan erotizmin sırf bir cinsel haz olmaktan daha fazla anlama sahip olduğunu söylemekteyiz. Erotizm Cemal Süreya’nın şiirinde sürgün yoluyla dışarı atılmış olan öznenin yeniden bir yurda, anneye kavuşmaya; kısacası içeride olmaya duyduğu özlemdir. Şairin hem biyografisi hem de söyledikleri, yazdıkları bizi sürgünlüğün ve anne yitiminin sanatçı bilince nasıl bir renk ve koku verdiğini göstermektedir. Bu incelemede, anne arketipini insanoğlunun en temel arketiplerinden birisi olarak gören C. G. Jung’un ve doğumu insanın ilk büyük travması olarak gören Otto Rank’ın tezlerini esas almaktayız. 
Keywords : Cemal Süreya, sürgün, anne arketipi, erotizm