GAZİANTEP’TE TESPİT EDİLEN BİTKİSEL DOĞAL BOYARMADDE KAYNAKLARI

Authors : Mustafa GENÇ

Pages : 154-169

View : 15 | Download : 14

Publication Date : 2022-03-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Işığın nesnelerin üzerindeki yansımasının gözümüzün retinasında algılanması olan renk, geçmişte doğal boyarmadde kaynaklarından elde edilmekteydi. Bu kaynakların bazıları geçmişte halı, kilim ve diğer dokuma iplerinin boyanmasında kullanılırken günümüzde tekstil, gıda, kozmetik alanlarında da kullanılmaya başlanmıştır. Geçmişten günümüze birçok uygarlığın önemli yerleşim merkezlerinden olan Gaziantep, zengin kültürünün yanı sıra bulunduğu coğrafi konum ve iklim olarak geçiş bölgesinde yer alır. Bu durum bitki örtüsündeki çeşitliliğin sebebini oluşturur. Çalışmada, boyarmadde kaynaklarının tespiti için literatür taraması, alan araştırması, dokuma analizleri ve Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı, Devlet Arşivleri Başkanlığı Osmanlı Arşivleri’nde belge araştırması yöntemi kullanılmıştır. Gaziantep halılarında kullanılan boyarmadde analizleri yapılarak kullanılan renklerin hangi doğal boyalardan yapıldığı tespit edilmiştir. Ayrıca Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı, Devlet Arşivleri Başkanlığı Osmanlı Arşivleri’nde yer alan geçmişte ticareti yapılan ve boyamada kullanılan boya bitkileri ile Gaziantep’te yer alan boyahaneler de belgelenmiştir.
Keywords : Doğal Boya, Kökboya, Cehri