HATIRADA MÜDAFAA, MÜDAFAADA HATIRA: TALÂT PAŞA’NIN HATIRATI ÜZERİNE

Authors : Bilgin GÜNGÖR

Pages : 9-22

View : 35 | Download : 38

Publication Date : 2023-06-29

Article Type : Research Paper

Abstract :1908-1918 arası Türk siyasetinin en önde gelen aktörü konumundaki İttihat ve Terakki Cemiyetinin nüfuzlu kişileri arasında yer alan ve bir dönem sadrazamlık görevinde bulunan Talât Paşa; Birinci Dünya Savaşı sonrasında Berlin’e yerleşir. Berlin günlerinde hatıratını kaleme almaya başlar. Bu hatırat, Türkiye’de, 29 Kasım-29 Aralık 1921 tarihleri arasında Yeni Şark gazetesinde tefrika edilmeye başlanır. Bilinmeyen nedenlerden ötürü tefrika yarım kalır. İkinci Dünya Savaşı’nın bitmesine az bir süre kala Hüseyin Cahit, hatıratın Almancadan yapılan çevirisini 3 Nisan-1 Haziran 1945 tarihlerinde Tanin’de tefrika eder, 1946’da da Talât Paşa’nın Hatıraları adıyla kitaplaştırır. Yakın zamana kadar hatıraların metni söz konusu olduğunda sadece Hüseyin Cahit’in tefrikası ve hazırladığı kitap söz konusu edilmiş, Yeni Şark’taki orijinal metin görülmemiştir. Bu orijinal metin “Atatürk’ün Bütün Eserleri Çalışma Grubu” tarafından gün yüzüne çıkartılmış ve 2006’da Hatıralarım ve Müdafaam adıyla kitap olarak yayına hazırlanmıştır. Bu hatıratın içeriğinde üç mesele ön plana çıkar: Ermeni Tehciri, Birinci Dünya Savaşı’na giriş ve savaş vurgunculuğu. Bir bakıma Talât Paşa’nın hatıratı, bu üç mesele üzerinden kendisine insert ignore into journalissuearticles values(ve tabii İttihat ve Terakki Cemiyetine); dönük suçlamalara karşı bir savunma metni, bir müdafaaname olarak konumlanır. Bu makalede Talât Paşa’nın hatıratı bir eleştirmen bakış açısıyla odağa alınmış, bu doğrultuda hatıratın tarihsel gerçekliklerle olan ilişkisi bir yana bırakılarak içeriği ve öne çıkan argümanları göz önünde bulundurulmuştur. Bu yapılırken de hatıratın orijinal metninden hareket edilmiştir
Keywords : Talat Paşa, hatırat, içerik çözümlemesi