QAN ŞEÑGEL AHMET BAYTURSINULI’NIN SON MEKTUBU

Authors : Ahmet Güngör

Pages : 191-205

View : 38 | Download : 59

Publication Date : 2023-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Bolşevizm ihtilali öncesi ve sonrası Kazak halkı, var olma uğruna verdiği mücadelede birçok aydınını kaybetmiştir. Eğitim, bilim yolunda bağımsız Kazak halkı için canını feda edenler arasında ilk akla gelenlerden biri de Ahmet Baytursınulı’dır. Zamanın iktidarı tarafından milliyetçilikle suçlanan Baytursınulı kovuşturma, soruşturmalar sonucu dört kez zindanlara atılarak cezalandırılır ve kurşuna dizilir. Güftesini Kamitbek Musabayulı, bestesini Nagaşibay Alpısulı’nın yaptığı "Qan Şeñgel” ya da "Ahmet Baytursınulı’nın Son Mektubu” adlı eser, dombıranın hüzünlü tınılarıyla buluşup sözden notalara, notalardan görsel-işitsel sanata dönüşürken zor ve çetin bir tarihi döneme de ışık tutmaktadır. Bu yalnız Ahmet’in değil, o dönemin Kazak aydınlarının geleceğin aydın Kazak toplumunun inşasında kan ve gözyaşıyla verdikleri kararlı, çetin mücadelenin saz, sanat ve edebiyatta yekvücut bulmuş halidir. Şüphesiz bu hikâyede Ahmet Baytursınulı’nın yanı sıra Magcan Cumabayulı, Muhtar Awezov, Şakerim Kudayberdiulı vd. Kazak aydınlarının çetin, kararlı ve eşsiz çabası vardır. Ölümünden sonra uzun yıllar adı, eserleri yasaklı Ahmet Baytursınulı ancak 1986 yılında mahkeme kararıyla aklanır. Zindanlarda mahkûmken, yasaklıyken dahi Kazak halkının dili ve gönlünden düşmeyen Baytursınulı’nın adı enstitülere, üniversitelere, sokaklara, kütüphanelere verilerek ölümsüzleşir. Bugün her Kazak çocuğu anaokulu ya da ilkokula adımını attığında Ahmet Baytursınulı’nın adını öğrenir, sevgi ve saygısını yüreğinde taşır.
Keywords : Qan Şeñgel, Ahmet Baytursınulı, Fayzollah Satıbaldıulı, Kamitbek Musabayulı, Nagaşibay Alpısulı