UMBERTO ECO’NUN ÖRNEK OKUR KAVRAMI BAĞLAMINDA ORHAN PAMUK’UN BEYAZ KALE ROMANININ İNCELENMESİ

Authors : İlknur Görür

Pages : 135-151

View : 15 | Download : 9

Publication Date : 2024-12-27

Article Type : Research Paper

Abstract :Umberto Eco’nun okurun bir metni okuduğu esnada metnin onu nasıl yönlendirdiğini ve okurun hangi süreçlerden geçtiği ile ilgili çalışmaları bulunmaktadır. Bu bağlamda örnek okur kavramı Umberto Eco’nun literatüre kazandırdığı kavramlardan biridir. Eco, örnek okur kavramını Anlatı Ormanlarında Altı Gezinti adlı eserinde orman metaforu üzerinden kurup geliştirir. Eco’ya göre örnek okur bir metni okumaya başladığı esnada bir ormana girmektedir. Dolayısıyla ormanda gezinen örnek okur metnin yazarının bıraktığı ipuçlarını takip etmeye başlar. Bu ipuçları okuru ormanda oyalar ve okur bazen ileri bazen de geri gider. Anlatının derin anlamına ulaştığı anda ise ormandan çıkar. Eco’ya göre bu örnek okur tipi yazarın yaratmaya çalıştığı bir okur tipidir ve bu okur tipi metinle iş birliği içindedir. Örnek okurlar aynı zamanda kurmaca metinlerin bir oyun olduğunu bilen ve oyunda kalmayı bilen kimselerdir. Postmodernist edebiyatın önemli temsilcilerinden olan Orhan Pamuk paradokslarla örülü olan Beyaz Kale romanının başından itibaren kurduğu metaforlar, teknikler ve oyunlarla okurunu ormanda geniş bir gezintiye çıkaran bir yazardır. Dolayısıyla Beyaz Kale postmodernizmin çoğulcu estetiği bağlamında çoklu okuma modellerini mümkün kılan bir anlatıdır. Bu bağlamda bu çalışmada Orhan Pamuk’un Beyaz Kale adlı romanında örnek okurun metindeki ipuçlarından yola çıkarak metni nasıl yorumladığı Umberto Eco’nun yazar ile iş birliğini önceleyen örnek okur kavramı üzerinden incelenecektir.
Keywords : Örnek Okur, Umberto Eco, Orhan Pamuk, Beyaz Kale.