BESTENİN ANLAM DÜNYASI: YARATMA, HATIRLAMA, BULMA VE KEŞFETME EKSENİNDE MÜZİK ÜRETİMİ

Authors : Mustafa AVCI

Pages : 54-78

View : 19 | Download : 8

Publication Date : 2021-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Türkçe’ye Farsça’dan geçen beste kelimesi zaman içinde Osmanlı-Türk müziği geleneği içerisinde yeni müzik eseri meydana getirmek anlamına gelecek şekilde kullanılmaya başlamış ve bu kelime zaman içerisinde bütün müzik türlerinde kullanılacak şekilde yaygınlık kazanmıştır. Bu makalenin amacı beste kavramının anlam dünyasının, herhangi bir hiyerarşik sıralama yapılmadan, etnomüzikolojik ve sosyal bilimsel açıdan analiz edilmesidir. Bu analiz için başta Klasik Türk Müziği ve Türk Halk müziği olmak üzere Anadolu ve Türkiye müziklerinde beste yapma edimini karşılayan kelimeler tespit edilmiştir. Bu sayede beste kavramı en geniş kapsamı itibariyle kendisine yöneltilen dört temel soruyla analitik olarak tasnif edilmiştir. Yöntem olarak, bestelenmiş bir müzik eserinin ortaya çıkış şekline dair soracağımız bazı temel sorular, beste kavramının, etnomüzikolojik ve kültürel açıdan anlaşılması yönünde imkanlar sağlayacaktır. Besteye dair sorulabilecek ilk soru bestenin bir yaratı mı, buluntu mu, hatırlayış mı ya da keşif mi olduğudur. İkinci soru, besteyi kaç kişinin yaptığıdır. Üçüncü soru, bestenin önceki bestelere ne kadar benzediği sorusudur. Dördüncü soru ise bestenin gerçek bestecisinin kim olduğu sorusudur. Bu makalede beste kavramı üzerinden temel olarak bu dört soruya cevap aranmış ve sonuç olarak beste kavramına yaklaşımda etnomüzikolojik ve analitik bir çerçeve oluşturulmuştur.
Keywords : beste, müzik, etnomüzikoloji, kompozisyon, müzikoloji