Spinal Anestezi Alan Ortopedi Hastalarının Ameliyat Öncesi ve Sonrası Depresyon, Anksiyete ve Stres Düzeyleri

Authors : Esra Çil, Fatma İltuş

Pages : 31-50

Doi:10.69487/hemarge.1614529

View : 21 | Download : 39

Publication Date : 2025-04-21

Article Type : Research Paper

Abstract :Amaç: Bu çalışmada, spinal anestezi ile uygulanan ortopedik cerrahi hastalarının ameliyat öncesi ve sonrası depresyon, anksiyete, stres düzeylerini ve etkileyen faktörleri belirlemek amaçlandı. Yöntem: Araştırmanın örneklemini 12 Ocak-15 Nisan 2024 tarihleri arasında Konya’da bir üniversite hastanesinin ortopedi ve travmatoloji kliniğinde spinal anestezi ile ameliyat olan 126 hasta oluşturdu. Veri, Hasta Bilgi Formu ve Depresyon Stres Anksiyete Ölçeği-21 ölçeği ile yüz yüze toplandı. Veri analizinde Mann-Whitney U testi, Wilcoxon testi, Kruskal-Wallis H testi ve Bonferroni düzeltmesi kullanıldı. Bulgular: Ameliyat öncesi ile kıyaslandığında hastaların ameliyat sonrası depresyon, anksiyete ve stres puanlarının arttığı, orta düzeyde depresyon ve ileri düzeyde anksiyete yaşadığı, stres düzeyinde ise değişim olmadığı belirlendi. Depresyon puanının ameliyat öncesi 2,56±1,61 iken ameliyat sonrası 4,79±2,06 puan ile normal düzeyden orta düzeye; anksiyete puanının ameliyat öncesi 3,86±2,51 iken ameliyat sonrası 6,26±2,22 puan ile orta düzeyden ileri düzeye; stres puanının ameliyat öncesi 3,38±2,29 iken ameliyat sonrası 4,99±1,84’ e yükselse de normal düzeyde seyrettiği belirlendi. Ameliyat öncesi anksiyete düzeyini ileri yaş, kadın cinsiyet, düşük eğitim durumu, kronik hastalık varlığı, sürekli ilaç kullanımı, daha önce hastanede yatmış olma, ameliyat öyküsünün olması, protez veya travma cerrahisi uygulanacak olması ve refakatçi bulunması; stres düzeyini ise bekar olmak, protez veya travma cerrahisi uygulanacak olması ve refakatçi bulunması faktörleri olumsuz yönde etkiledi. Ameliyat sonrası anksiyete düzeyini emekli olma, ilk kez hastanede yatıyor olma ve protez cerrahisi geçirme durumlarına ait faktörler olumsuz etkiledi. Ameliyat sonrası stres düzeyini kadın cinsiyet, ev hanımı veya işsiz olma durumları etkiledi. İlk kez hastaneye yatma ve ilk kez ameliyat olma durumları ise ameliyat sonrası depresyonla ilişkiliydi. Sonuç: Hastalar daha yoğun olarak ameliyat sonrası dönemde olmakla birlikte hem ameliyat öncesi hem de sonrası dönemde depresyon, anksiyete ve stres yaşamaktadır. Risk grubunda olan hastaların hekim, hemşire ve psikologlardan oluşan profesyonel bir ekip tarafından psikososyal açıdan desteklenmesi, tedavi ve bakımın bütüncül olarak planlanması önerilmektedir.
Keywords : Ortopedik cerrahi, Spinal anestezi, Anksiyete, Depresyon, Stres