BİR BİYOGRAFİ USTASI, BİR KLÂSİK DÖNEM EDEBİYAT ELEŞTİRMENİ LATÎFÎ VE ŞAİRLER TEZKİRESİ

Authors : Rıdvan CANIM

Pages : 109-134

View : 21 | Download : 13

Publication Date : 2016-10-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Edebiyat tarihimizde “Tezkiretü’ş-Şu’arâ ve Tabsıratü’n-Nuzamâ” adıyla tanınmış olan Latîfî Tezkiresi, Edirneli Sehî Bey Tezkiresi’nden sonra Anadolu sahasında yazılmış ikinci tezkire olarak bilinir. Latîfî, eserini 953/m.l546 tarihinde tamamlamıştır. Latîfî Tezkiresi, tamamlandıktan sonra devrin padişahı Kanuni Sultan Süleyman’a takdim edilmiştir. Eser, bir “Mukaddime”, üç “Fasıl” ve “Hâtime” bölümlerinden meydana gelmiştir. Tezkireye Sultan II. Murad zamanından hicrî 953 senesine gelinceye kadar yaşamış Osmanlı şairleri alınmıştır. Tezkire’deki toplam şair sayısı 334’tür. Yazımızda, konu şu başlıklar altında ele alınacaktır: 1. İsim-unvan-lâkap. 2. Şairin doğduğu yer, yaşadığı çevre (Mekân) . 3. Şairlerin Hayatlarına Dair Zaman Tespitleri. 4. Aile, Soy ve Akrabalık İlişkileri. 5. Öğrenimi ve Yetişmesi / Şairlerin İlmî Durumları. 6. Resmi Görevleri / Şairlerin Meslekî Konumları. 7. Şairlerin Medenî Hallerine Dair Tanıtımlar. 8. Şairin ölümü, Ölüm Yeri ve Tarihi. 9. Bedenî Özellikleri. 10. Din ve Tasavvuf İlişkileri / İnanç Durumları.11. Mizaç ve Ahlâk Durumları. 12. Şairlerin Şiir Dışı Yetenekleri / Sahip oldukları Hüner ve Kabiliyetleri. Şu’arâ tezkireleri, sadece şairlere dair biyografik bilgiyi kaydetmek görevlerini yerine getirmekle kalmamış, kendilerinden sonraki nesillere belki de hiçbir zaman ulaşamayacakları çok özel bilgi ve belgeleri de başarıyla ulaştırmışlardır.  
Keywords : Latîfî, Tezkiretüş Şuarâ, Biyografi, Osmanlı Edebiyatı