AHMEDÎ DİVANI’NDA SAÇ-MEŞ’AR MÜNASEBETİ

Authors : Abdulmuttalip İPEK

Pages : 57-67

Doi:10.28981/hikmet.344648

View : 21 | Download : 14

Publication Date : 2017-10-30

Article Type : Research Paper

Abstract :     Nazari ve estetik esasları itibarıyla XVI. yüzyıldan itibaren klasik bir hüviyet kazanmaya başlayan divan şiiri, kuruluş aşamasında zaman zaman klasik dönemdekinden farklı hayal, tasavvur ve mazmunlara sahne olmuştur.      Sebk-i Hindî ekolünde olduğu gibi sonraki dönemlerde cereyan eden münferit edebî hareketler ve geleneksel sanat çizgisinde görülen kırılmalar ise bilinçli bir tercihin tezahürü olup klasik sanat anlayışından kısmî farklılıklar arz etmektedir. Keskin bir ayrım yapmak güç olmakla birlikte klasik dönem öncesi ve sonrası Türk şiirinde görülen farklılıklar, esasen hem manada hem de üslupta Türk şiirine ayrı bir keyfiyet ve özgünlük kazandırmış; Türk şiirinin müşterek sanat telakkisine, kültür hazinesine farklı bir çeşni katmıştır. Divan şiirinin kurucularından kabul edilen Ahmedî’nin Divan’ında tespit ettiğimiz “saç-meş’ar” münasebeti de bu türden bir farklılıktır.       Bu makalede divan şiirinin klişe teşbih unsurlarından olan sevgilinin saçının, dinî bir ıstılah olan meş’ar ile ne surette ilişkilendirilmiş olduğu yine Ahmedî Divanı’ndaki beyitlerden hareketle açıklanmaya çalışılacaktır.
Keywords : Ahmedî, divan şiiri, saç, meşar, mazmun