HAYÂLÎ BEY’İN MÜYESSİRETÜ'L-ULÛM'DA ŞERH EDİLEN GAZELİ

Authors : Mücahit KAÇAR

Pages : 172-186

Doi:10.28981/hikmet.499381

View : 21 | Download : 11

Publication Date : 2018-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Türkiye’de, Divan şiiri metinlerinin nasıl şerh edilmesi gerektiği üzerinde henüz bir fikir birliği bulunmamaktadır. Osmanlı döneminde yapılan şerh çalışmalarının da neredeyse tamamına yakını tasavvufî şiirlere ait şerh örnekleridir. Birkaç örnek dışında, elimizde Divan şiiri metinlerini sahip oldukları söz sanatları ve anlamlar yönünden ele alan ve Osmanlı döneminde yazılan çalışmalar bulunmamaktadır. Türk dilinin Batı Türkçesiyle yazılan ilk gramer kitabı olan Müyessiretü’l-Ulûm ’da, Hayâlî Bey’in bir gazeli gramer, belagat ve anlam bakımından ele alınarak şerh edilmektedir. Bergamalı Kadri, bu eserinde Türkçenin gramer kurallarını açıklamakta, kitabın sonunda da Hayali Bey’in bir gazelini şerh etmektedir. Bu şerh, günümüzde takip edilen klasik şerh usullerine benzerlik göstermesi açısından da dikkat çekicidir.  Hakkında hususî herhangi bir çalışma yapılmayan bu gazelin ayrı bir makaleye konu edilmesinin şerh çalışmaları açısından faydalı olacağını düşünüyoruz. Bu çalışmada, öncelikle Bergamalı Kadrî ve Müyessiretü’l-Ulûm isimli eseri hakkında bilgi verilecek, ardından da eserde yer alan bu gazel şerhinin tarafımızca yeniden okunarak düzenlenen metni araştırmacıların istifadesine sunulacaktır .
Keywords : Bergamalı Kadri, Müyessiretül Ulûm, Hayâlî Bey, gazel, şerh