“MEDENİYET DEDİĞİN TEK DİŞİ KALMIŞ CANAVAR”

Authors : Mehmet Fetih YANARDAĞ

Pages : 57-75

Doi:10.28981/hikmet.1008114

View : 15 | Download : 15

Publication Date : 2021-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Mehmet Akif, II. Meşrutiyet sonrası siyasi ve edebiyat tarihimizde üzerinde en çok konuşulan ve tartışılan isimlerin başında gelir. Hakkında onlarca kitap ve makale kaleme alınmıştır. Uzunca bir süre unutulan ve unutturulmaya çalışılan Mehmet Akif son zamanlarda resmi ve özel kuruluşlar tarafından yoğun olarak anılmaktadır. Bu hatırlayış onun toplumumuzun hemen her sınıfı tarafından sevgi ve saygıyla anıldığını gösterir. Mehmet Akif, 1908 sonrası siyaset ve fikir meydanında belki de tutarlı tek şahsiyettir. Akif’in en belirgin özelliği şiirlerinde ve nesirlerinde ortaya koyduğu tenkitçiliğidir. İnsanların mensubu olduğu toplumu eleştirmeleri kolay değildir. Oysaki Akif, şahidi olduğu olaylardan hareketle yaşadığı cemiyeti ve insanları çok ağır ifadelerle eleştirmiştir. Bu vasıf onun karakterinin bir özelliği olarak karşımıza çıkar. Akif’in eleştirdiği unsurların başında medeniyet algısı gelmektedir. O bilinenin aksine medeniyet karşıtı ve medeniyet düşmanı değildir. Mehmet Akif, sömürgeci devletlerin mazlum milletleri ezmek için kullandığı saldırgan medeniyete karşıdır. Akif, gerçek medeniyete değil adına medeniyet denilen, insanlığı kahreden, eli silahlı ve kanlı, vahşi davranışlar sergileyen zihniyete karşıdır. İşte Mehmet Akif eserlerinde böyle bir medeniyet algısını lanetler. Bu çalışmada Mehmet Akif’in şiirlerinden ve düz yazılarından hareketle onun nasıl bir medeniyet algısına sahip olduğu irdelenecek ve bu konudaki yanlış düşünceler tashih edilmeye çalışılacaktır.
Keywords : Mehmet Akif Ersoy, Batı, Medeniyet, Eleştiri