BATMAN AĞZINDA "MA" ENKLİTİĞİ

Authors : Mehmet Emin Tuğluk

Pages : 379-391

Doi:10.28981/hikmet.1323725

View : 168 | Download : 154

Publication Date : 2023-10-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Ölçünlü dil içerisinde çeşitli yönlerden farklılık gösteren konuşma dili ağız olarak tanımlanır. Türkiye’de A. Maksimov’un 1867 yılında Hüdavendigar ve Karamanlı Ağızları üzerine yazdığı denemelerle başlayan ağız araştırmaları 12 Temmuz 1932 tarihinde Türk Dili Tetkik Cemiyetinin kurulmasıyla yaygınlaşmıştır. Kurulan bu cemiyet ilki 1932-1934, ikincisi 1952-1959 yılları arasında olmak üzere iki önemli derleme çalışması yapmıştır. Bu iki derlemeden elde edilen malzeme 1963-1982 yılları arasında Türkiye’de Halk ağzından Derleme Sözlüğü adıyla yayımlanmıştır. Ülkemizde üniversitelerin kurulmasıyla ağız çalışmaları üzerine yapılan çalışmalarda büyük artış görülmüştür. Bununla birlikte hâlâ ağız derlemelerinin yapılmadığı il ve yöreler bulunmaktadır. Bu illerden biri ağız derlemelerinin yapıldığı dönemde il statüsünde bulunmayan Batman’dır. Batman, 16 Mayıs 1990 tarihinde il statüsünü kazanmış olup Batman’da yaygın olarak Türkçe, Kürtçe ve Arapça konuşulmaktadır. Bu çok dilli yapı bu diller arasında etkileşimi sağlamış ve Batman’a özgü bir ağız özelliği oluşturmuştur. Batman’da kullanılan bu ağız özelliklerinin karakteristik özelliklerinden biri "ma” enklitik edatıdır. Bu çalışmada Batman ağzında kullanılan "ma” enklitik edatının yüklendiği anlamlar tespit edilip bu anlamlar örneklendirilmiştir.
Keywords : Batman, Batman ağzı, Ma enkliktik edatı