TEZKİRELERDE MEV’İZE: LATÎFÎ TEZKİRESİ ÖRNEĞİ

Authors : Recep Çelik

Pages : 95-116

Doi:10.28981/hikmet.1413207

View : 64 | Download : 115

Publication Date : 2024-04-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Tezkireler, önde gelen şahsiyetlerin hayatları ve eserleri hakkında bilgi veren eserlerdir. Toplumun ahlaki değerlerini yüceltmek ve bunları insanlara telkinde bulunmak yani öğütlemek amacıyla yazılan eserler değildir. Ancak dolaylı yollardan insanların etik değerleri anlamalarına ve olumlu örneklerle ilham almalarına salık verebilmektedir. Doğrudan bu amaçla yazılmayan tezkireler, biyografik bilgilerin yanı sıra bu bakış açısıyla değerlendirildiğinde ahlaki öğüt ve tavsiyeleri içeren eserlerden sayılabilir. Bu amaç doğrultusunda bu türün nasıl kullanıldığını incelemek, Osmanlı kültürünün izlerini taşıyan klasik Türk edebiyatının derinliklerine dair önemli bir bakış açısı sunacaktır. Nitekim tezkirelerde ele alınan şahsiyetlerin farklı ve de özel vasıflarıyla toplumda örnek sayılabilecek ve dönemin insanlarına rol model olarak gösterilebilecek kısaca ahlaki erdemi yücelten şahsiyetlerden bazılarıdır, denebilir. Bu bağlamda erdemli insanların hayatlarından kesitler sunan tezkirelere dair toplum için örnek davranışların yer aldığı bir seçki demek mümkündür. Bu amaçlar doğrultusunda bu makalede Latîfî Tezkiresi’nin ahlaki bir perspektiften nasıl değerlendirilebileceği ve okuyucuların karakter gelişimine nasıl katkı sağlayabileceği incelenecektir.
Keywords : Latîfî, tezkireler, mevize, nasihat