BÂBÜR-NÂME’NİN BİYOGRAFİK UNSURLARI: EDEBÎ ŞAHSİYETLER

Authors : Ahmet Karataş

Pages : 306-329

Doi:10.28981/hikmet.1433690

View : 66 | Download : 96

Publication Date : 2024-04-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Babur-nâme, Zahîrüddin Muhammed Babur’un on iki yaşında Fergana tahtına çıktığı 5 ramazan 899 (9 Haziran 1494) yılında başlar ve Babur’un ölümünden on altı ay öncesi, 3 Muharrem 936’ya (7 Eylül 1539) kadar devam eder. Babur eserinde, hayatını tüm yönleriyle aktarırken oldukça açık ve samimi bir üslup benimsemiştir. Babur-nâme, zamanın iyi belgelenmiş tarihî, coğrafi, sosyo-kültürel bilgilerini içeren kaynak bir eser olmasının yanında XV. ve XVI. yüzyıldaki Afganistan ve Hindistan coğrafyasında yaşanan siyasi ve askerî faaliyetleri de konu almaktadır. Oldukça hacimli olan eserde, dönemin fikrî, edebî şahsiyetleri ve sanatkârları hakkında sık sık tanıtıcı bilgilere yer verilmektedir. Otobiyografik bir eser olarak nitelendirilen Babur-nâme, bu yönüyle yer yer biyografik eser özellikleri de göstermektedir. Bu makalede, Babur-nâme’deki edebî şahsiyetler tespit edilmiştir. Öncelikle, eserde Babur’un tanıttığı edebî şahsiyetlerle ilgili bölümler, Doğu Türkçesiyle kaleme alınmış tezkire türündeki Mecâlisü’n-nefâyis ve Mecmaʿuʾl-havâs adlı eserlerle muhteva ve üslup yönünden karşılaştırılmıştır. Ayrıca tespit edilen edebî şahsiyetler, devlet adamı – şair, askerî şahsiyet – şair ve şair olmak üzere üç grupta toplanmış; Babur-nâme’den alıntılanan edebî şahsiyetler hakkındaki bilgilerin Türkiye Türkçesine aktarımı da verilmiştir.
Keywords : Babur, Babur nâme, Biyografi, Edebî Şahsiyetler