HÂFIZ-I ŞİRÂZÎ’NİN GAZELLERİNDE VUSLAT-FİRÂK TEMALARINA BİR BAKIŞ

Authors : Mitat Çekici

Pages : 141-160

Doi:10.28981/hikmet.1503605

View : 54 | Download : 87

Publication Date : 2024-10-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Ayrılık, hicran, firâk, hasret, ayrılık acısı; vuslat, kavuşma, ulaşmak gibi kavram ve ifadeler insanın ve bilhassa âşık ve maşukun duygu dünyasında yer edinmiş hasletlerdir. Âşık, ayrılık acısına karşılık daima maşukuna kavuşma ve vuslatı arzulamaktadır. O, ayrılığı kavuşmaya tercih eder. Vuslat için daima sevgiliye bir yakarış söz konusu olmuş, âşık için vuslat artık bir sabah güneşi kadar vazgeçilmez olmuştur. Güzel, güzellik ve hüzün üçü de aşkta önemli olup hüzün, hicran ve kaybetme korkusu aşkta gerekli bir konu olmuştur. Aynı şekilde ayrılık, ayrılık acısı, aşk, âşık ve maşukun aşk acısı, o acının tasviri ve onların vedalaşması gibi hasletler Farsça edebi metinlerin ilgi çekici yönleri olmuştur. Aşk ve firâk, Fars şiirinde bilhassa gazel türünde yaygın olarak yer almış ve şairlerin de çok ilgi gösterip üzerine önemli eserler kaleme aldığı bir tema olmuştur. Gaybın lisanı Hâfız, gazellerinde aşk başta olmak üzere birçok temaya yer vermiştir. Şairin divanında yer verdiği bu temalardan biri de firâk gamı veya ayrılık olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu çalışmamızda Hâfız-ı Şirâzî’nin gazellerinden alınan örnek beyitlerle bu tema incelenmiştir.
Keywords : Firâk, Vuslat, Tema, Fars Edebiyatı, Hâfız ı Şirâzî