MÛSİKÎ VE HAYAT BAĞLAMINDA MEHMET ȂKİF VE NEYZEN TEVFİK’İN DÜNYÂSI

Authors : Sabri Balta

Pages : 297-312

Doi:10.28981/hikmet.1612955

View : 23 | Download : 24

Publication Date : 2025-04-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Klâsik Türk edebiyatında mȗsikî şiire âheng kazandıran bir unsurdur. Pek çok şairimiz şiirle beraber mȗsikîye de ilgi duymuştur. İnsanın sezgisel anlayışını geliştirmesi, rûhunu mânen beslemesi ve bedenini iyileştirmesi bakımından da mûsikî âdeta gizemli ve esrârengizdir. Bestelenen, çalınan ve dinlenen mûsikî şâyet beklenen amacı karşılıyorsa insanı rûhen ve mânen tedâvi eder ve hayatın gizemli büyüsünden haberdar kılar. İnsanı coşturan, etkileyen ve ayrıca sarsan hakiki mûsikî, kişiyi bir yandan yaratılıştaki mûcizevî birliğin içine gark ederken, diğer yandan ona rûhun ve sesin birbiriyle olan vazgeçilmez bağlılığının bilincini verir. Böylelikle insan ilâhî sevgiyi ve gücü rûhunda hissederek mânen beslenir. Mehmet Ȃkif’in (1873-1936) hayâtında vazgeçilmez bir yeri olan mûsikî çocukluğundan vefâtına kadar bütün çeşitliliğiyle var olmuştur. O, bir yandan Doğu-Batı fark etmeksizin dinî ve lâ-dinî eserlerle kulak aşînalığı kazanırken, diğer yandan döneminin müzisyenleriyle mûsikî meclislerinde olabildiğince bir arada bulunmuş, onları dinlemiş ve onlarla meşk etmiştir. Ayrıca başta “İstiklâl Marşı” olmak üzere şiirlerinden bazıları bestelenmiştir. Mûsikîşinaslığı ve üflemiş olduğu ney ile ismi aynîleşen Neyzen Tevfik’in (1879-1953) de hayâtında mûsikî vazgeçilmez bir tutkudur. O da çocukluğundan îtibâren ney’in etkileyici sesine âdeta kendisini kaptırmış ve ondan hiçbir zaman vazgeçmemiştir. Mehmet Ȃkif vesilesiyle dönemin seçkin müzisyenleriyle tanışarak pek çok önemli mûsikî meclislerinde ve hattâ saray çevresinde bile isminden bahsettiren Neyzen Tevfik de Mehmet Ȃkif gibi özgün bir kişiliktir. Bu çalışmada mûsikî kavramı üzerinden, mûsikî ve hayat ilişkisine değinilerek, bu bağlamda edebiyat dünyamızda iz bırakan iki önemli şahsiyet Mehmet Ȃkif ’in ve Neyzen Tevfik’in çocukluklarından beri mûsikîyle iştigalleri, ona olan tutkuları ve mûsikî üzerinden kurmuş oldukları dostluklar üzerinde durulmuştur.
Keywords : Mûsikî, Hayat, Mehmet Akif, Neyzen Tevfik