YENİ TESBİT EDİLEN BİR ŞİİRİ IŞIĞINDA KARAC’OĞLAN’DA HZ. PEYGAMBER (S.A.S.) SEVGİSİ

Authors : Erhan Çapraz

Pages : 387-400

Doi:10.28981/hikmet.1641635

View : 47 | Download : 28

Publication Date : 2025-04-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Karac’oğlan üzerine yapılan araştırmalarda bugün gelinen noktada bir “Karac’oğlan geleneği”nin mevcudiyeti kabul edilmekle beraber, maalesef bu geleneğin 16. yüzyılda yaşadığı kabul edilen aynı zamanda Yeniçeri ve Bektâşî olan Karac’oğlan’ı kendisine mehaz almadığı görülmektedir. Dolayısıyla başta M. Fuad Köprülü olmak üzere pek çok araştırmacı, yine 17. yüzyılda yaşadığı kabul edilen “Çukurovalı Karac’oğlan” adı üzerinden bir gelenek inşasına girişirler. Halbuki şiirlerinden anlaşıldığı kadarıyla Töreli Türk Edebiyatı dairesinde doğrudan hakikat alanına bağlı bu geleneğin ilk kurucusunun 16. yüzyılda yaşadığı kabul edilen Karac’oğlan olduğu görülmektedir. Nitekim bugün Konya Yazma Eserler Müdürlüğü’nde bir cönkte Karac’oğlan’a ait yeni bulduğumuz bir deyiş bunu bize açıkça göstermektedir. Deyiş, Hz. Muhammed’in (s.a.s) kaşları üzerine söylenmiş olup aslında Mîraç hadisesi üzerinden Karac’oğlan’daki hâkim sevgili tasavvuruna da canlılık kazandırır. Karac’oğlan, elbette divan şiirinin güzel ve güzellik telakkisinin de tesiri altında kurduğu kendisine has bir estetik yapı (üslup) dahilinde bu tasavvuru oldukça başarılı bir şekilde deyişinde işlemiştir. Deyiş, Mîraç hadisesine bağlı olarak Karac’oğlan’daki Hz. Peygamber (s.a.s.) sevgisini ortaya koymakla birlikte, aynı zamanda bir Yeniçeri Karac’oğlan’ı da bize imler. Dolayısıyla Karac’oğlan’a ait tüm bu hususlar, onun yeni bulunan bu deyişi üzerinden ilk defa alanın dikkatine sunulmaktadır.
Keywords : Töreli Türk Edebiyatı, Hz. Muhammed (s.a.s), Mîraç, Karac’oğlan geleneği, Güzel (Sevgili).