ÜRETİM EKONOMİSİ VE TOPLUMSAL ALTYAPI: NEOLİTİK VE KALKOLİTİK ÇAĞLAR

Authors : Belgin AKSOY

Pages : 1475-1496

Doi:10.17218/hititsosbil.453813

View : 15 | Download : 11

Publication Date : 2018-10-30

Article Type : Conference Paper

Abstract :Arkeolojinin inceleme alanını olu ş turan maddi kültür önemli ölçüde ekonomik etkinlikler ile ili ş kili nesnelerdir. Bu nesneler üzerinden geçmi ş toplumların rekonstrüksiyonunu yaparken, ekonomik ya ş amın da inceleme konusu haline gelmesi kaçınılmazdır. Kıt olan mal ve kaynakların idaresi çerçevesinde geli ş en ekonominin Neolitik ile birlikte hayatın vazgeçilmez bir parçası oldu ğ u açıktır. Bu dönemde kendi kendine yeten, üretim ve tüketim birimlerinin özde ş oldu ğ u bir ekonomik sistem söz konusudur. Bu durum Neolitik sonlarında yava ş yava ş de ğ i ş meye ba ş lar. Suriye ve Mezopotamya bölgelerindeki kültürler birbirleri ile kar ş ıla ş tırıldı ğ ında, maddi kültürde dikkat çeken unsurlarda üretim biçiminin yansımalarını görmek mümkündür. Mezopotamya’nın kuzey bölgeleri, do ğ al ko ş ullardan dolayı daha fazla risk altında olan bölgeler olmaları itibarı ile, farklı üretim araçları ve ürünlerin ortaya çıktı ğ ı bölgelerdir. Bunların en önemlileri hayvanların süt ve yünü ile birlikte gücünden yararlanılması, sulamalı tarımın geli ş mesi ve metal i ş lenmesindeki yenilikler olarak özetlenebilirler ve Kalkolitik ile birlikte yayılmı ş lardır. Bu de ğ i ş im ile birlikte, üretim birimi ile tüketim biriminin birbirine özde ş oldu ğ u haneye dayalı ekonomiler, haraca dayalı üretim sistemlerine do ğ ru evrilmeye ba ş lamı ş lardır. Bu aynı zamanda karma ş ık ve hiyerar ş ik toplumların ortaya çıkı ş ı anlamına gelmektedir. Anadolu’daki geli ş im buna benzer olmakla birlikte, sulamaya daha uygun ko ş ulların mevcut oldu ğ u Suriye ve Mezopotamya’ya göre farklı bir çizgide seyretmi ş tir. Tarıma dayalı bir büyüme Anadolu yerle ş imleri için söz konusu de ğ ildir. Ancak bu ortam içerisinde tanımlanan di ğ er servet biçimlerine sahip feodal merkezlerden söz edilebilir. Eski Tunç Ça ğ ında  ş ekillenmeye ba ş layan siyasal ve ekonomik yapının Kalkolitikte temellerinin atıldı ğ ı söylenebilir.
Keywords : Neolitik, Kalkolitik, Suriye, Anadolu, İkincil Ürün Devrimi