Iran: being a nuclear threshold state within a national resistance context

Authors : Bilgehan ALAGÖZ, Emine Gözde TOPRAK

Pages : 529-548

Doi:10.17218/hititsbd.1184317

View : 11 | Download : 11

Publication Date : 2022-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :İran İslam Cumhuriyeti’nin dış politika söylem ve eylemleri kırk yılı aşkın bir süredir uluslararası toplumun odak noktasıdır. İran, 1979 İslam Devrimi sonrasında yeni bir rol üstlenmiştir; bu da ezenlerin karşısında ezilenlerin savunuculuğunu yapmaktır. Bu doğrultuda, İran yıllar içinde dış politikasında iki davranışı ön plana çıkarmıştır. Bunlardan biri, direniş ekseni siyaseti, ikincisi ise nükleer programın geliştirilmesidir. Direniş ekseni, Filistin direniş örgütleri, Lübnan Hizbullahı, Suriye\`deki Esad rejimi ve Irak\`taki Şii paramiliter grupları içeren İran liderliğindeki ittifak ağı için kullanılan ifadedir. ABD\`nin 2002 yılında İran\`a karşı \`şer ekseni\` söylemini benimsemesinden bu yana, İran bu baskı karşısında eş zamanlı olarak direniş ekseni olarak tanımladığı vekillerle ilişkilerini derinleştirmiş ve eş zamanlı olarak nükleer faaliyetlerini ilerletmiş, bu da onu nükleer eşik devleti yapmıştır. Bu makalede, İran’ın devrimden bu yana öne çıkardığı iki ana dış politika davranışının birbirinden ayrılmaz olduğu ve bunun temel sebebinin de İran\`ın benimsediği ulusal rolün, yani mazlumların liderliği rolü olduğu iddia edilmektedir. Dolayısıyla bu çalışmada, İran\`ın nükleer programıyla ilgili baskılara direnmek suretiyle direniş eksenindeki vekillerine net bir mesaj vermek amacında olduğunu tartışılmaktadır. Bu bağlamda İran\`ın direniş ekseni siyaseti ve nükleer politikası arasındaki ilişki, rol teorisi üzerinden ele alınmıştır.
Keywords : İran, nükleer eşik, direniş ekseni, ulusal rol kavramı, rol teorisi