Çorum Abdal Ata Zaviyesi’nin Sosyo-Ekonomik Durumu

Authors : Fahri Maden

Pages : 18-36

Doi:10.17218/hititsbd.1558782

View : 75 | Download : 40

Publication Date : 2025-03-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Tarihi süreçte Çorum, Horasan erenlerinin ve Abdalan-ı Rum’un Anadolu’da manevi merkez olarak seçtikleri ve faaliyet gösterdikleri önemli bölgelerden biridir. Gerek kuruluş tarihi açısından gerekse vakıf mülkleri yönüyle Çorum’un dikkate değer zaviyelerinden biri Abdal Ata’dır. Yakacık/Yanacık köyünde tesis edilen zaviyeye ilk olarak Miladi 1419 tarihinde Yamadı Divanı ve çevredeki bazı mezralar vakfedilmiştir. Bu vakfa 15. yüzyıl boyunca ve daha sonraki dönemlerde elliden fazla köy ve mezra gelirleri ilave olmuştur. Böylece zaviye bölgede sosyal ve ekonomik açıdan önemli bir üretim merkezi olduğu gibi ayende ve revende (misafirler) için de hizmet veren güvenli bir barınak haline gelmiştir. Osmanlı arşiv kayıtlarından 15. yüzyıldan itibaren zaviyenin faaliyetlerini takip etmek mümkündür. Horasan erenleri geleneğinin bir devam niteliğindeki Abdal Ata bölgenin iskân ve yerleşiminde kolonizatörlük işlevi üstlenmekle beraber kurduğu zaviye bir Bektaşi inanç, adab ve erkânın yaşatıldığı kurumsal yapıya dönüşmüştür. Yakacık/Yanacık köyüne zaviyesini kurup faaliyet gösteren Abdal Ata’nın adı tarihi süreçte köyün de ismi haline gelmiştir. Bu çalışmada Abdal Ata’nın manevi kimliğinden başlayarak kurduğu zaviyenin sosyal ve ekonomik durumu ele alınmaktadır.
Keywords : Horasan erenleri, Çorum, Bektaşilik, Abdal Ata