Üniversite Öğrencilerinin Dijital Eşitsizlik Deneyimleri

Authors : Mine Yeniçeri Alemdar, Nahit Erdem Köker, Miray Beşbudak

Pages : 90-115

Doi:10.17218/hititsbd.1487600

View : 23 | Download : 51

Publication Date : 2025-04-30

Article Type : Research Paper

Abstract :İnsanlık tarihi boyunca toplumun yalnızca farklı kesimleri için \\\"refah\\\"tan bahsedilebilmiştir. Refah ekonomik sunu ile ilişkilidir. Ekonomik sunu, yüzyıllar boyunca tarımsal ürünler, mallar, ürünler, hizmetler ve deneyimler olarak değişime uğramıştır. Ekonomik sununun niteliğinde yaşanan değişimde ise teknolojik buluşlar etkili olmuştur. Bilginin fiber optik kablo ve mikroçip teknolojisine dayalı olarak ekonomik sunuya dönüştüğü bu çağda, farklı meslek ve uzmanlıklar ortaya çıkmaktadır. Artık ekonomik bir değer olan bilginin üretiminde aktif rol alan bir sınıf ve bilgi üretme yeterliliğine sahip olamayan bireylerden oluşan farklı sınıf yapıları bulunmaktadır. Bilgi toplumunda refahın koşulu bilgi üretebilme yeteneğidir. Bilgi ve iletişim teknolojilerindeki ilerlemeler, bireylerin yeni iletişim teknolojilerine erişim ve kullanma becerilerindeki eşitsizlikleri de derinleştirmektedir. Sahiplik ve erişim kısıtlamaları olan ve olmayan grupların her ikisinde de ilerleme sağlanırken, birinci grubun yüksek ilerleme hızı, gruplar arasında bilgiye sahip olma ve kullanma konusunda eşitsizliğe neden olmaktadır. Dünyanın birçok yerinde dijital eşitsizliğe ilişkin dengesizliğin giderilmesi beklenirken, maalesef eğitim alanında öğrenciler arasında dijital eşitsizlik sorunu yaşanmaya devam etmektedir. Bu çalışma, dijital teknolojileri hayatının merkezine koyan üniversite öğrencilerinin bakış açısıyla dijital eşitsizlik boyutlarının ve öğrenci deneyimlerinin belirlenmesine odaklanmaktadır. Dezavantajlı öğrencilerin deneyimlerinin anlaşılması, akranlar arası empatiyi ve eğitim kurumunun öğrencisine yönelik anlayış yeteneğini geliştirebilir. Ege Üniversitesi öğrencilerinin dijital eşitsizlik alanlarını ve deneyimlerini betimleme amacıyla tasarlanan bu araştırmada, dezavantajlı öğrencilerin olası kayıpları, kayıpların üstünden gelme stratejileri ve sahiplik-erişim engelinin neden olduğu duygu durumları açıklanmıştır. Aşırı veya aykırı durum örneklemesi ile eşitsizliğin iki uç kısmını temsil eden öğrencilerden derinlemesine görüşme yolu ile veri toplanmış, veri seti bilgisayar destekli nitel analiz programları kullanılarak tematik içerik analizi ve betimsel analize tabi tutulmuştur. Dezavantajlı öğrenciler, hem dijital teknolojik bir araca sahip olamama hem de internet alt yapısına erişimden kaynaklanan sorunlar nedeniyle dersleri senkron takip edememiş, bu durum öğretim üyesi ile gereken diyaloğu kuramama, ders notunda düşüş ya da dersten başarısız olmaya neden olabilmiştir. Avantajlı öğrenciler, dersleri senkron olarak takip edebilmiş, ödev ve projelerini hızlı ve kolay bir şekilde hazırlayabilmiş, dijital donanım sahipliği ve erişim sayesinde uzaktan/hibrit eğitim sürecinde kolayca adapte olabilmişlerdir.
Keywords : Dijital Eşitsizlik, Üniversite Öğrencileri, Dezavantaj, Yeni Iletişim Teknolojileri, Uzaktan Eğitim